جوشکاری یکی از پرکاربردترین امور در صنعت است که از آن جهت اتصال قطعات استفاده می‌شود. برای انجام جوشکاری نیاز به تجهیزات و مواد خاصی می‌باشد. سیم جوش و الکترود از مهمترین موادی هستند که بسته به نوع جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دو ماده که جهت پر کردن فضای خالی بین قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرند، با هم تفاوت‌هایی دارند. در این مطلب قرار است به تفاوت سیم جوش و الکترود بپردازیم و ویژگی‌ها و خصوصیات هر کدام را بررسی کنیم.

سیم جوش چیست و چه کاربردی در جوشکاری دارد؟

یکی از مواد مصرفی در صنعت جوشکاری، سیم جوش نام دارد. این وسیله که نوعی سیم فلزی است، جهت پر کردن فضای خالی بین قطعات و ایجاد اتصال بین آنها به کار برده می‌شود. در حقیقت زمانی که قصد متصل کردن دو ماده که عمدتا فلزی هستند را داشته باشید، می‌توانید از سیم جوش استفاده کنید. سیم جوش‌ها انواع مختلفی دارند و بر حسب نوع فلز، پوشش و کاربردشان به دسته‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند. این مواد از ساختار و فرمولاسیون ترکیبات شیمیایی برخوردارند و توسط آلیاژهای متنوعی ساخته می‌شوند. بسته به نوع سیم جوش، هر یک از آنها کاربرد خاصی دارند و برای مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آشنایی با انواع سیم جوش و انتخاب بهترین آن

سیم جوش همچون الکترود جوشکاری در انواع مختلفی موجود است. در واقع این مواد هم تنها به یک نوع فلز پر کننده محدود نمی‌شوند و میتوان از قطرهای مختلف آن استفاده کرد. در زیر به انواع سیم جوش اشاره می‌کنیم:

• سیم جوش توپودری

این سیم جوش، نوعی فلزی پر کننده مفتولی با مغزی فلاکس است که از محافظت دوگانه برخوردار می‌باشند. سیم جوش‌های توپودری شامل دو دسته درزدار و بدون درز می‌شوند که هر یک خصوصیات خاص خود را دارند. در حال حاضر این دسته از مواد جزو مهمترین و اصلی‌ترین سیم جوش‌های مورد استفاده در صنعت جوشکاری هستند و بسیاری از افراد از آنها استفاده می‌نمایند.

• سیم جوش سخت

این دسته از سیم جوش‌ها برای جوشکاری میگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلیل اینکه به آنها سیم جوش سخت گفته می‌شود این است که سختی آنها بسیار زیاد است و میتوان آنها را تنها با انبردست جوشکاری برش داد. این در حالی است که برش سیم جوش توپودری بسیار راحت است و با دست هم میتوان این کار را انجام داد. برای سیم جوش سخت باید از گاز محافظ هم استفاد شود تا بتوان از جوش در حالت مایع به خوبی محافظت کرد.

• سیم جوش CO2

سیم جوش‌هایی که در آنها از گاز CO2 به عنوان گاز محافظ می‌شود، سیم جوش Co2 نامیده می‌شوند. این دسته از سیم جوش‌ها در جوشکاری سراسری و جوشکاری اتوماتیک کاربرد دارند.

• سیم جوش روی

سیم جوش روی از پوشش 95 درصدی روی برخوردار است و مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد. این سیم جوش‌ها برای گابیون‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• سیم جوش کاربیت

این سیم جوش سبب ایجاد جوش با مقاومت و دوام زیاد می‌شود و بیشتر در جوشکاری‌های صنعتی استفاده می‌گردد. نرخ رسوب سیم جوش کاربیت بالا است و همین باعث افزایش سرعت عمل می‌شود.

• سیم جوش نقره

سیم جوش نقره از چگالی کمی برخوردار است و نقطه ذوب پایینی هم دارد. این دسته از سیم جوش‌ها بیشتر در دستگاه‌های تهویه مطبوع و محصولات الکترونیکی استفاده می‌گردند. همچنین در هوافضا و الکترون کاربرد دارند.

• سیم جوش آلومینیوم

سیم جوش آلومینیوم هم از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و هدایت حرارتی زیادی دارد. همچنین این دسته از سیم جوش‌ها از هدایت الکتریکی خوبی برخوردار هستند. در رابطه با کاربرد سیم جوش آلومینیوم میتوان به مواد آلیاژ آلومینیومی و Al-Si-Mg و Al-Mn اشاره کرد.

• سیم جوش آهن

سیم جوش آهن از شکل پذیری خوبی برخوردار است و قابلیت ارتجاعی آن عالی است. این دسته از سیم جوش‌ها در برابر خوردگی هم بسیار مقاوم هستند و از آن در بسیاری از صنایع میتوان استفاده کرد. برای مثال در ساخت شبکه‌ها، نرده‌های بزرگراه‌ها و قطعات اتومبیل میتوان از سیم جوش آهن استفاده کرد.

افرادی که قصد دارند از سیم جوش به جای الکترود استفاده کنند، باید سعی کنند به سراغ خرید بهترین سیم جوش بروند. سیم جوش خوب مانع از مسدود شدن و آسیب به دستگاه اینورتر جوش می‌شود. با استفاده از این سیم جوش‌ها میتوان کار را با کیفیت بالاتری انجام داده و جوشکاری را آسان‌تر کرد.

پرکاربردترین سیم جوش‌ها کدامند؟

سیم جوش‌ها انواع مختلفی دارند و بسته به خصوصیات و ویژگی‌هایشان، برای جوشکاری فلزات مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای همین افرادی که قصد خرید سیم جوش دارند، باید آن را بر حسب نوع فلز جوشکاری خریداری نمایند. از مهمترین انواع سیم جوش میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

• سیم جوش جامد فلزی با گاز محافظ: سیم جوش GMAW یکی از بهترین انواع سیم جوش است که بیشتر برای اتصال ورقات فلزی استفاده می‌شود. جوش حاصل شده با این سیم جوش، یکنواخت و کاملا صاف است.
• سیم جوش هسته فلزی: این سیم جوش سبب سرعت بالا در جوشکاری شده و از پاشش کمی برخوردار است.
• سیم جوش میگ مگ: از سیم جوش Mig-Mag برای جوشکاری به صورت قوس الکتریکی استفاده می‌شود.
• سیم جوش تیگ: این سیم جوش جهت استحکام و مقاومت زیاد در نقطه جوش می‌شود. برای همین در جوشکاری مخازن تحت فشار، فولادهای ساختمانی و موارد دیگر کاربرد زیادی دارد.
• سیم جوش CO2: از سیم جوش CO2 با گاز آرگون به صورت ترکیبی استفاده شده و بیشتر جهت جوشکاری‌های یکنواخت استفاده می‌شوند.
• سیم جوش توپودری: این سیم جوش‌ها در دو دسته گاز محافظ و خود محافظ موجود بوده و در افزایش سرعت جوشکاری تاثیر زیادی دارند.

آشنایی با الکترود و کاربردهای آن

الکترود جوشکاری مفتولی فلزی است که دور تا دور آن به وسیله پوششی از فلاکس احاطه می‌شود. پوشش فلاکس از جنس موادی مانند آهک، سلولوز، اکسید سدیم و خاک رس است. زمانی که الکترود بین فضای خالی قطعات قرار می‌گیرد، توسط جوشکاری ذوب شده و سبب اتصال و چسبیدن قطعات به هم می‌شود. برای همین کاربرد الکترود جوشکاری شبیه به کاربرد سیم جوش است. الکترودهای جوشکاری نیز انواع مختلفی دارند و به دو دسته کلی الکترودهای مصرفی و الکترودهای غیر مصرفی تقسیم می‌شوند. از الکترود میتوان جهت احداث خط لوله، تعمیر بسیاری از لوازم فلزی، خطوط لوله‌کشی و … استفاده کرد.

تفاوت الکترود مصرفی و الکترود غیر مصرفی

الکترودهای مصرفی در جوشکاری میگ استفاده می‌شوند و با موادی چون فولاد نرم و فولاد نیکل ساخته می‌شوند. این الکترودها نقطه ذوب پایینی دارند و استفاده و نگهداری آسانی دارند. تنها عیب الکترود مصرفی این است که از آنها به فراوانی در صنعت استفاده نمی‌شود. در مقابل الکترودهای غیر مصرفی، در حین جوشکاری مصرف و تمام نمی‌شوند. در واقع این الکترودها که به الکترودهای مقاوم معروف هستند، در حین جوشکاری ذوب نمی‌شوند. تنها طی عملیات تبخیر و اکسیده شدن، مقداری از طول آنها کم می‌شود. از الکترودهای غیر مصرفی در جوشکاری تیگ استفاده شده و مواد به کار رفته در ساخت آنها آلیاژهایی چون گرافیت، تنگستن و کربن پوشیده با مس می‌باشد.

تفاوت سیم جوش و الکترود در چیست؟

حال که با سیم جوش و الکترود آشنا شدید، بهتر است از تفاوت‌های میان آنها آگاه باشید. با اطلاع از تفاوت‌های سیم جوش و الکترود، می‌توانید انتخاب درستی از میان آنها داشته باشید و جوشکاری را با کیفیت هرچه تمام‌تر انجام دهید.

• تفاوت سیم جوش و الکترود از نظر ساختاری

سیم جوش یک سیم فلزی است که به دور یک قرقره پیچیده می‌شود و در ماشین جوشکاری جهت اتصال قرار می‌گیرد. سیم از درون کابل عبور کرده و کنترل عمل پیشبرد سیم از نوک با ماشه صورت می‌گیرد. در مقابل الکترود یک مفتول رسانا بوده که توسط لایه‌ای به نام فلاکس احاطه شده است.

• تفاوت سیم جوش و الکترود از نظر ویژگی‌ها

سیم جوش و الکترود هر کدام از ویژگی‌های به خصوصی برخوردارند و در این ویژگی‌ها و خصوصیات با هم تفاوت دارند. در ادامه به ویژگی‌ هرکدام از این مواد به طور جداگانه اشاره می‌کنیم.

ویژگی‌های الکترود جوشکاری

• در نحوه صحیح جوشکاری با الکترود از ولتاژ کم و جریان زیاد استفاده می‌شود.
• در استفاده از الکترود جوشکاری، باید از شدت جریان اطلاع داشته باشید. شدت جریان روی کیفیت اتصالات تاثیر دارد و باید متناسب انتخاب شود. بهتر است شدت جریان حتی الامکان بالا و ثابت نگه داشته شود.

ویژگی‌های سیم جوش جوشکاری

• هنگام به کارگیری سیم جوش، باید از جریان مستقیم برای آن استفاده شود.
• با توجه به عملیات جوشکاری، باید از نوع گاز مناسبی برای آن استفاده گردد.

• تفاوت سیم جوش و الکترود از نظر کاربرد

کاربرد الکترود: از الکترود جوشکاری بیشتر برای ساخت لوله‌، خطوط لوله‌کشی، سازه‌های فلزی و صنعت فلز استفاده می‌شود.

کاربرد سیم جوش: از سیم جوش بیشتر جهت صنایع کشتی‌سازی، خودروسازی، سازه‌های فولادی و … استفاده می‌شود.

• تفاوت سیم جوش و الکترود از نظر مزایا

مزایای مهم الکترود جوشکاری:

• از الکترود جوشکاری میتوان برای تمام مواد فلزی استفاده کرد.
• هنگام جوشکاری با این روش، نیازی به استفاده از گاز محافظ نمی‌باشد.
• از الکترود جوشکاری میتوان در فضای خارجی و شرایطی چون باد و باران استفاده کرد.
• هنگام کار با الکترود جوشکاری آلودگی صوتی زیادی ایجاد نمی‌شود.
• کار با این وسیله بسیار راحت بوده و کارآموزان به راحتی از عهده کار با آن برمی‌آیند.
• جوشکاری به وسیله الکترود کیفیت بالایی خواهد داشت.

مزایای مهم سیم جوش:

• از سیم جوش میتوان برای جوشکاری انواع قطعات در موقعیت‌های مختلف استفاده کرد.
• میزان پاشش سیم جوش کم بود و سرعت جوشکاری با آن بسیار بالا است.
• امکان استفاده از جوشکاری اتومات و نیمه اتومات در آن وجود دارد.

• تفاوت سیم جوش و الکترود از نظر معایب

معایب الکترود جوشکاری:

• سرعت جوشکاری با الکترود کم است و برای همین بازدهی بالایی ندارد.
• دود زیادی از آن تولید شده و پرداخت یا فینیش جذابی ندارد.
• امکان بروز خطاهای زیاد در نقاط شروع جوشکاری وجود دارد.

معایب سیم جوش:

• استفاده از سیم جوش در جوشکاری هزینه‌ زیادی در بردارد.
• در این فرایند نمیتوان به نقاط حساس در حین جوشکاری دسترسی داشت.

بررسی تفاوت جوشکاری با سیم جوش و جوشکاری با الکترود

در بخش قبلی به تفاوت‌های میان سیم جوش و الکترود به طور تفکیک شده پرداختیم. در اینجا این دو ماده را با هم مقایسه کرده تا بتوانید راحت‌تر یکی از آنها را انتخاب نمایید.

• جوشکاری با الکترود بسیار ساده است و حتی افراد مبتدی می‌توانند با آن کار کنند. در صورتی که جوشکاری با سیم جوش پیچیده بوده و دسترسی به برخی از مناطق در آن مشکل است.
• الکترود جوشکاری مقرون به صرفه بوده و پس از پایان کار جوشکاری، نیازی به آب‌بندی محصول نمی‌باشد. برای همین الکترود جوشکاری نسبت به سیم جوش، ماده مقرون به صرفه‌ای به حساب می‌آید.
• سرعت جوشکاری با سیم جوش بسیار بالا است. همچنین جوشکاری با آن نسبت به الکترود، از بازدهی بیشتری برخوردار خواهد بود.
• نتایج جوشکاری با سیم جوش حرفه‌ای‌تر بوده و محل جوش از ظاهر بهتری برخوردار خواهد بود.
• برای جوشکاری با سیم جوش نیاز به گاز محافظ است. در صورتی که از الکترود میتوان در فضای باز و بدون نیاز به گاز محافظ استفاده کرد.
• جوشکاری با الکترود جوشکاری باعث تولید دودهای زیادی می‌شود. در صورتی که سیم جوش گاز آلاینده کمی تولید می‌کند.

سیم جوش بهتر است یا الکترود جوشکاری؟

هر کدام از این مواد خصوصیات، مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای همین بسته به شرایط جوشکاری، باید یکی از آنها را انتخاب کرد. برای انتخاب بین الکترود و سیم جوش به جنس قطعه مورد نظر، موارد استفاده از آن و … توجه داشته باشید.

جمع بندی

سیم جوش و الکترود جوشکاری هر دو از موادی هستند که برای اتصال و جوش میان قطعات استفاده می‌شوند. این مواد هر کدام انواع مختلفی دارند و در صنایع متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همانطور که در این مطلب مشاهده کردید، سیم جوش و الکترود در بسیاری از خصوصیات با هم تفاوت دارند. با بررسی تفاوت‌های میان الکترود جوشکاری و سیم جوش، میتوان انتخاب درستی از میان آنها داشت.