الکترودهای آمریکایی

گروه بندی الکترود های آمریکایی

انجمن جوشکاران آمریکا نشانه های اختصاری این الکترودها را با توجه به مقررات منحصر به فردی انتخاب کرده اند. همچنین کارخانه های تولید کنده الترود عضو این انجمن می باشند. روی این جعبه ها نشانه A.W.S که به معنی American Weldding Society می باشد، ثبت شده است. قابل ذکر است انجمن آزمایش فلزات هم در این انجمن عضو می باشد که عبارتست از A.S.T.M که به معنی American Society testing Materials می باشد. جدای از نشانه های بالا موارد دیگری نیز وجود دارند که هریک نشانه ی مشخصی دارند برای نمونه E-6010 .
حرف E به معنی جوش برق،عدد اول همواره عددی دو یا سه رقمی بوده که بیانگر استحکام کششی فلز الکترود بوده، عدد دوم بیانگر حالت جوش بوده که عددی 1 رقمی است. نهایتا عدد سوم ویژگی های جوش را معلوم می کند که یک رقمی می باشد.

عدد 2 رقمی اول: برای نمونه عدد 60 بیانگر استحکام کششی فلز الکترود بوده، میبایست در 100 ضرب کنیم که استحکام کششی جنس الکترود را بر اساس پوند بر اینچ مربع تعریف کنیم. در سیستم متریک فقط باید عدد 60 را در 0.7 ضرب کنیم تا استحکام کششی فلز الکترود براساس کیلوگرم بر میلی متر مربع محاسبه شود.

با توجه به دسته بندی فولادها با توجه به استحکام کششی آنها در کشورهایی از قبیل: کشورهای صنعتی اروپایی، همچنین ایران، نتیجتا در صورتی که دو رقم سمت چپ عدد 60 باشد، بدین معناست که فلز این الکترودها از فولاد تشکیل شده است.در صورتی که دو رقم سمت چپ 70 باشد بدین معناست که الکترود از فولاد تشکیل شده است.

عدد دوم: این عدد بیانگر حالت جوش بوده و عدد مورد نظر همواره 1،2،3 بوده. الکترودهایی که عدد دومشان رقم 1 است، توانایی دارند که در تماس حالت های جوش مورد استعمال واقع شوند.الکترودهایی که عدد دومشان 2 بوده تنها در حالات سطحی و افقی قابل استفاده هستند.همچنین در صورتی که عدد دوم این اعداد 3 باشد به این معناست که این الکترودها تنها در حالت سطحی دارای کاربرد هستند.

عدد سوم: بیانگر خصوصیات ظاهری و شیوه بکار بردن الکترودهاست، این نشانه از عدد 0 آغاز شده و با عدد 8 پایان پیدا می کند. نهایتا ویژگی های الکترودها را در ادامه می خوانید.

الف- در صورتی که رقم سوم 0 باشد، موارد کاربرد در ژنراتور با قطب معکوس است. به جز الکترودهایی که نشانه هایشان به 20 یا 30 پایان می یابند. این دو دسته با هر دو قطب جریان مستقیم توانایی انجام جوشکاری را دارند. نفوذ الکترودهای گفته شده بالا، حالت گرده جوش تخت یا مقعر بوده و درجه سختی جوش بالا می باشد.

تذکر: نمای جوش از نظر اینکه مقعر، محدب، تخت باشد فقط در اتصال سپری و زاویه ای نمایان می شود. به جز این حالت روی ورق صاف و یا اتصالات لب به لب تمام الکترودها از گرده جوش محدب برخوردار است.

ب- در صورتی که نشانه ی علامت آخر عدد 1 باشد به این معناست که این الکترودها از توانایی جوشکاری با جریان مستقیم با قطب معکوس برخوردار می باشند. برخی موارد اندکی مقعر بوده واز درجه سختی زیادی برخوردارند. این الکترودها اغلب زمانی استفاده می شود که قطعه جوش شده به مقاومت بالایی در مقابل فشارهای وارد شده احتیاج داشته باشد.

ج- اگر نشانه آخر عدد 2 بود، بدین معناست که الکترودهای ذکر شده توانایی جوشکاری با جریان متناوب و مستقیم با قطب مستقیم را داراست. قدرت نفوذ این گونه الکترودها متوسط بوده و نسبت به گروه قبلی از سختی جوش کمتری برخوردارند.ظاهر جوش محدب بوده و در مواردی به شکل تخت دیده می شود.

د- اگر نشانه آخر 3 بود بدین معنی است که الکترودهای ذکر شده از قابلیت جوشکاری با جریانهای متناوب و مستقیم بهره مندند و از قوس الکتریکی آرام و با نفوذ کم برخوردار بوده که عمدتا محدب هستند.

ه- در صورتی که نشانه چهارم عدد 3 باشد به این معنیست که الکترودها توانایی جوشکاری با جریان متناوب و مستقیم را دارا هستند. این الکترودها عمدتادرمواردی استفاده می شوند که در شکافهای عمیق و یا مواردی که احتیاج به ساختن چندین گرده جوش روی هم است.

و- در صورتی که نشانه و چهارم عدد 5 باشد به این معناست که درون تلفیقات این پوشش ها هیدروژن کمی به کار رفته است. این موارد برای شکافهای باز و پاسهای آن مناسب می باشد. در این الکترودها شکل گرده جوش محدب بوده است و فقط با جریان مستقیم و قطب معکوس امکان جوشکاری را فراهم می کند. این الکترودها از درجه سختی جوش کم و درجه نفوذ بسیار بالا برخوردار بوده و از قوس الکتریکی خیلی آرام برخوردار می باشد.

ز- در صورتی که نشانه آخر آن عدد 6 باشد به این معنی است که ویژگی های جوش همانند گرده قبلی می باشد. با این فرق که با جریان متناوب می توان جوشکاری انجام داد و در برخی موارد نیز می توانیم از قطب مکوس ژنراتور کمک بگیریم.

قابل ذکر است در صورتی که نشانه آخر عدد 7 و 8 باشد، بیانگر وجود پودر آهن در الکترودهاست.تنها فرق در این است که الکترودی که دارای عدد 8 است الکترود کم هیدروژنه نامیده می شود و برای استفاده از آن میبایست جریان متناوب و مستقیم با قطب معکوس را اعمال کرد.

شماره آخر الکترودها بیانگر ترکیب شیمیایی الکترودهاست که به شکل زیر گروه بندی می شود:
0 پوشش پر سلولز و کربنات سدیم
1 پوشش پر سلولز و کربنات پتاسیم
2 پوشش پر تیتان و کربنات سدیم
3 پوشش پر تیتان و کربنات پتاسیم
4 پوشش پر تیتان و پودر آهن
5 پوشش کم هیدروژنه
7 پوشش کم هیدروژنه
8 پوشش کم هیدروژنه و حاوی پودراهن

با درنظر گرفتن نشانه های روی جعبه می توانید موارد استفاده از الکترودهای آمریکایی را تعیین کنید.

نام گذاری الکترودهای جوشکاری بر اساس استاندارد A.W.S

A.W.S مخفف عبارت American Welding Society است که به معنی انجمن جوشکاران آمریکا می‌باشد. دسته‌بندی الکترودهای جوشکاری و نام‌گذاری آنها طبق این نهاد مستقل، به عنوان یک استاندارد بین‌المللی شناخته شده است. به طوری که در ایران و بسیاری از کشورهای دنیا، از این استاندارد برای نام‌گذاری الکترودها و تقسیم‌بندیشان استفاده می‌نمایند. الکترودهای جوشکاری بر اساس استاندارد A.W.S، طبق موارد زیر تقسیم می‌شوند:

• نوع روکش Covering Type
• نوع جریان Current Type
• وضعیت جوشکاری Welding Position
• خواص مکانیکی فلز جوش Mechanical Properties Of The Weld Metal

مفهوم آخرین علامت در نام‌گذاری الکترود به روش A.W.S

عددی که در جایگاه چهارم نام الکترود درج شده است، نشانگر نوع جریان و ویژگی‌های ظاهری گرده جوش است. این عدد بین 0 تا 6 قرار دارد که هر کدام به معنا و مفهوم خاصی است.

• عدد 0: در صورتی که عدد چهارم و آخر الکترود 0 باشد، یعنی از این الکترود جوشکاری میتوان تنها برای جوشکاری با جریان برق مستقیم DC و قطب معکوس استفاده کرد. این شیوه از جوشکاری از نفوذ جوش بالایی برخوردار است و درجه سختی نسبتا زیادی دارد. مهره‌های جوش تشکیل شده توسط این گونه از الکترودها، تخت هستند.
• عدد 1: در صورتی که عدد مورد نظر 1 باشد، یعنی از این الکترود میتوان در حالات جریان برق DC و AC استفاده کرد. جوش حاصل شده با این الکترودها صاف است و تنها در شکاف‌ها کمی حالت مقعر دارد.
• عدد 2: زمانی که عدد چهارم 2 باشد، یعنی از این الکترود نیز میتوان برای جریان‌های برق DC و AC استفاده کرد. جوش حاصل شده در این گونه الکترودها از نفوذ متوسطی برخوردار است و ظاهر آن محدب می‌باشد. علاوه بر این، سختی جوش ایجاد شده با این الکترودها نسبت به دو حالت قبلی، کمی کمتر است.
• عدد 3: برای جریان برق مستقیم و متناوب نیز می‌توانید از این دسته الکترودها استفاده نمایید. خصوصیت این الکترودها این است که جوش حاصل شده توسط آنها نفوذ کمی دارد و قوس الکتریکی‌شان بسیار آرام است.
• عدد 4: این الکترودها نیز برای حالات جریان برق DC و AC مناسب هستند و بیشتر برای مواردی که نیاز به جوشکاری شکاف عمیق باشد، استفاده می‌گردد.
• عدد 5: اگر عدد چهارم الکترود 5 باشد، این الکترود جوشکاری تنها برای جریان برق مستقیم مناسب است. بیشتر از این دسته الکترودها، برای جوشکاری شکاف عمیق استفاده می‌گردد. خصوصیت دیگر آنها این است که نوع پوششان از نوع بازی و سختی گرده جوششان کم است.
• عدد 6: در نهایت اگر آخرین عدد الکترود جوشکاری 6 باشد، الکترود مزبور تنها برای جریان برق متناوب قابل استفاده خواهد بود. الکترودهای این دسته با الکترودهای دسته قبلی شباهت زیادی دارند و تنها در نوع جریان با هم فرق دارند.

دسته‌بندی الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع پوشش

یکی از روش‌های دسته‌بندی الکترودهای جوشکاری، بر اساس نوع پوشش آنها است. الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع پوشش به 7 کلاس سلولزی، روتیلی، اسیدی، اکسیدی، قلیایی یا بازی و روتیلی با پودر آهن تقسیم می‌شوند. هر کدام از الکترودهای این کلاس‌ه، خصوصیات خاصی دارند که باید هنگام خرید الکترود جوشکاری به آنها توجه شود.

نتیجه

الکترودهای جوشکاری از مهمترین لوازم در صنعت جوشکاری هستند که با نشانه‌های اختصاری همراه هستند. این نشانه‌ها توسط انجمن جوشکاران آمریکا در نظر گرفته شده‌اند تا بر اساس آنها بتوان به اطلاعات مهمی از الکترودها پی برد. بنابراین هنگام سفارش و خرید الکترود جوشکاری به این نشانه‌ها توجه داشته باشید تا بتوانید الکترود مورد نظر خود را به درستی خریداری نمایید.

سوالات متداول

1- الکترودی که خریداری کردم عدد آخرش 0 است، آیا میشود از این الکترود برای جوشکاری جریان AC هم استفاده کرد؟

خیر. الکترودهایی که رقم آخرشان صفر است، تنها برای جوشکاری با جریان DC قطب معکوس قابل استفاده هستند.

2-چه زمانی امکان استفاده از الکترود در دو حالت جریان برق مستقیم و متناوب وجود دارد؟

در صورتی که عدد چهارم بین 1 الی 4 باشد، از الکترود میتوان در این حالات استفاده کرد که هر یک از آنها هم خصوصیات خاص خود را دارند.