در جوشکاری تجهیزات مختلفی برای کار نیاز است که یکی از آنها الکترود جوشکاری می‌باشد. الکترود جوشکاری یک مفتول فلزی یا گرافیتی است که دور تا دور آن به وسیله یک پوشش به نام فلاکس احاطه می‌شود و جریان برق از آن عبور می‌کند. این لوازم در انواع مختلفی موجود هستند و مدل‌های زیادی دارند. دو مدل از الکترودهای جوشکاری که قرار است در این مطلب به تفاوت میان آنها بپردازیم، الکترود جوشکاری 6010 و 7018 است. اگر شما هم نسبت به این الکترودها اطلاعات زیادی ندارید و قصد دارید با تفاوت میان آنها آشنا شوید، بهتر است به ادامه مطلب توجه داشته باشید.
الکترود جوشکاری چیست؟
پیش از آنکه به بررسی الکترودهای 6010 و 7018 برویم و به تفاوت‌های آنها بپردازیم، بهتر است با الکترودهای جوشکاری و کاربردشان بیشتر آشنا شویم. الکترود جوشکاری یک قطعه مصرفی است که در فرآیند جوشکاری برای ایجاد اتصالات جوشکاری بین دو قطعه فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این الکترودها شامل یک روکش فلزی هستند که هر یک نقشی در جوشکاری دارند. در رابطه با انواع روکش یا پوشش الکترود جوشکاری میتوان به مواردی چون سلولزی، روتیلی، اکسیدی، قلیایی و پوشش دارای پودر آهن اشاره کرد. البته برخی از الکترودها بدون پوشش هستند و با الکترودهای دارای روکش تفاوت دارند. الکترودهای فاقد روکش، در زمان گذشته بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفتند و در حال حاضر جای خود را به الکترودهای پوشش‌دار داده‌اند. چرا که این دسته از الکترودها با عیب و نقص‌های زیادی همراه بودند. برای مثال یکی از عیب‌های الکترودهای فاقد پوشش، ایجاد ظاهر نامناسب در محل جوش بوده است. همچنین در برابر ضربه استحکام زیادی نداشته‌اند و خیلی راحت دچار ترک می‌شدند. برای همین به تدریج الکترودهای پوشش‌دار ابداع شدند و جای بسیاری از الکترودهای بدون پوشش را گرفتند. با به کارگیری الکترودهای روکش دار، مشکلات الکترودهای قبلی برطرف شد و سرعت جوشکاری با افزایش و میزان پاشیدگی با کاهش زیادی همراه شد.
در رابطه با وظایف الکترود جوشکاری هم میتوان به مواردی چون محافظت از حوضچه جوش، پایداری قوس، برقراری قوس راحت‌تر، جلوگیری از سرد شدن سریع محل جوش و افزودن عناصر آلیاژی اشاره کرد.
بررسی الکترودهای 6010 و 7018
همانطور که اشاره کردیم، الکترودهای جوشکاری انواع مختلفی دارند و هر یک دارای خصوصیات و ویژگی‌های خاصی می‌باشند. در اینجا به بررسی الکترودهای مورد نظر خود، یعنی الکترود 6010 و 7018 می‌پردازیم تا بتوانیم بهتر به تفاوت میان آنها پی ببریم.
بررسی الکترود 6010:
الکترود 6010 از انواع الکترودهای نفوذی است که در تمام وضعیت‌های جوشکاری قابل استفاده است. جریان مورد استفاده در این الکترود یکسو و قطبیت آن مثبت می‌باشد. در واقع این الکترود برای جوشکاری مستقیم قطب معکوس (الکترود مثبت) به کار برده می‌شود. الکترودهای 6010 از بهترین انواع الکترودهای روکش‌داری هستند که برای جوشکاری عمودی و سقفی می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. از بیشترین کاربردهای این الکترودها باید به جوشکاری سازه‌های فلزی با وضعیت غیر تخت و جوشکاری سقفی و قائم با پاس‌های متعدد اشاره کرد. همچنین الکترود 6010 در جوشکاری فولاد نرم کاربرد زیادی دارد. با این حال میتوان از آن برای جوشکاری ورق‌های گالوانیزه یا فولادهای کم آلیاژ نیز استفاده کرد و در آنها جوش مناسبی را ایجاد کرد. باید اشاره شود که به دلیل خشک بودن حوضچه، جوشکاری با الکترود 6010 نیاز به مهارت زیادی دارد.
الکترودهای E6010 تمایل به ایجاد بریدگی کناره جوش دارند که در صورت وقوع این رخداد باید شدت جریان جوشکاری یا آمپر کاهش داده شود. در رابطه با پوشش الکترود 6010 هم باید اشاره شود که این الکترودها از روکش سلولزی برخوردار هستند و نیاز به مقدار معینی رطوبت در روپوش دارند. در صورتی که این الکترود دچار خشکی زیادی شود، مواد آلی موجود در آن سوخته، ولتاژ قوس پایین آمده و جوش نامرغوبی در محل ایجاد می‌شود. برای همین نگهداری از الکترود E6010 مسئله مهمی است و باید در درجه حرارت مناسبی نگهداری شود. همچنین باید از نفوذ باران، روغن و سایر آلودگی‌های محیطی به خوبی حفظ شود.
ویژگی‌های الکترود 6010
- الکترود 6010 نفوذ عمیق‌تری را به جوشکار ارائه می‌دهد.
- این الکترودها از مقاومت کششی بالایی برخوردار هستند و به دلیل وجود آهن در خود، میزان ضریب رسوبی بالایی نسبت به سایر الکترودها دارند.
- سطح جوش ایجاد شده به وسیله آنها عاری از عیوب جوش مانند تخلخل است.
- الکترود 6010 از قوس قوی و نفوذی برخوردار است و دارای گل کم ضخامت با چگالی و درجه ذوب پایین می‌باشد.
- این الکترودها برای عملکرد صحیح نیاز به مقداری رطوبت در حدود 3 الی 7 درصد در روکش خود دارند تا جوش خوبی از طریق آنها ایجاد شود.
بررسی الکترود 7018:
الکترود E7018 از پرمصرفترین الکترودهای کم هیدروژن است و در دسته الکترودهای قلیایی نیز جای می‌گیرد. این الکترود برای تمام وضعیت‌های جوشکاری قابل استفاده است و جریان و قطبیت مناسب برای آن متناوب و یکسو با قطبیت مثبت است. الکترود 7018 بین 25 الی 40 درصد پودر آهن در روکش خود دارد و دارای ویژگی‌های مطلوبی چون تولید جوش‌های سالم بر روی فولادهای سخت جوش پر گوگرد و پر کربن می‌باشد. در رابطه با کاربرد الکترود 7018 میتوان به ایجاد جوش فولادهای کم آلیاژ با مقاومت زیاد با همان محدوده مقاومتی اشاره کرد. الکترودهای تا قطر 4 میلی متر برای جوشکاری در تمام وضعیت‌ها مناسب هستند. قطرهای بزرگتر نیز برای جوش گوشه و جوش شیاری در موقعیت‌های افقی و تخت قابل استفاده می‌باشند.
گل حاصل از جوشکاری با الکترود E7018، ضخیم و ترد است و به راحتی پاک می‌شود. نوار جوش آن نیز تخت بوده و ظاهر آن در مقایسه با الکترودی چون 7015 بهتر است. پوشش الکترود 7018 از جنس قلیایی است و میزان هیدروژن آن باید کنترل شود. برای همین باید قبل از مصرف الکترود کاملا خشک شود. برای خشک کردن آن میتوان از درجه حرارت مناسب به مدت 2 ساعت استفاده کرد. در روکش الکترود 7018 از کربنات، کلسیم و فلورید کلسیم استفاده شده است و درصد بالایی از پودر آهن و کمی هیدروژن در آن وجود دارد. اگر بخواهیم روکش این الکترود را با الکترودهای 7015 و 7016 مقایسه کنیم، باید بگوییم که روکش آن دقیقا از همان ترکیب برخوردار است، اما ضخامت آن بیشتر می‌باشد. پودر آهن اضافه شده در این پوشش سبب افزایش ضخامت پوشش و همچنین افزایش ظرفیت انتقال جریان و نرخ رسوب فلز جوش شده است.
مشخصات الکترود 7018
- الکترود 7018 از مقاومت بالایی در برابر ضربه برخوردار است و در ایجاد جوش سالم، محکم و با کیفیت روی فولاد، فلز پر گوگرد و پر کربن بسیار موثر است.
- میزان پاشش این الکترود کم بوده و گل جوش آن به آسانی تمیز می‌شود.
- از دیگر ویژگی‌های الکترود 7018 میتوان به قوس ملایم با نفوذ متوسط اشاره کرد.
تفاوت‌های الکترود 7018 و 6010
حال که با الکترودهای 6010 و 7018 به طور کامل آشنا شدیم، بهتر است به سراغ تفاوت میان آنها برویم. در اینجا به مهمترین تفاوت‌های الکترود 6010 و 7018 می‌پردازیم.
تفاوت در روکش
اولین تفاوت میان الکترودهای 6010 و 7018 در نوع پوشش آنها است. الکترود 6010 دارای پوشش سدیم سلولزی و الکترود 7018 دارای پوشش هیدروژنی کم می‌باشد. برای همین است که الکترود 7018 از استحکام کششی بالاتر و تطبیق پذیری خوبی برخوردار است. اما الکترود 6010 نفوذ عمیق‌تری را برای جوشکار به ارمغان می‌آورد.
تفاوت در نحوه نگهداری
از آنجایی که الکترود 7018 از پوشش هیدروژنی کم برخوردار است، مستعد جذب آلودگی و رطوبت زیادی است. برای همین نمیتوان آن را در هر محیطی بدون تجهیزات مناسب نگهداری کرد. این الکترودها باید با یک گرمکن که تا دمای 300 درجه سانتی گراد قابلیت از بین بردن رطوبت الکترود را دارند، نگهداری شوند. در واقع الکترود 7018 باید در مکان‌های فاقد رطوبت و آلودگی نگهداری شود. این در حالی است که برای الکترود 6010 این محدودیت وجود ندارد.
تفاوت در نحوه استفاده
از دیگر تفاوت‌های الکترودهای 6010 و 7018 باید به شرایط جوشکاری اشاره کرد. الکترود 7018 باید در سطح پاکیزه و با جریان‌های AC و DC مورد استفاده قرار بگیرد. با این حال الکترود 6010 امکان کار در سطوح کثیف زنگ زده و کمی آلوده را دارد. این الکترود با جریان DC کار می‌کند.
تفاوت در نوع سرباره
الکترودهای 6010 و 7018 در گل ایجاد شده و سرباره جوش تفاوت دارند. جوشکاری با الکترود 6010 شامل سرباره نازک و پوسته پوسته است. در حالی که در جوشکاری با الکترود 7018 شاهد سرباره ضخیمی خواهیم بود.
تفاوت در سرعت جوشکاری
از دیگر تفاوت‌های میان این دو الکترود میتوان به سرعت جوشکاری اشاره کرد. در الکترود 6010 شاهد انجماد سریع هستیم. برای همین سرعت جوشکاری با این الکترود بالاتر است.
جمع بندی
الکترودهای 6010 و 7018 از بهترین الکترودهای فولادی هستند و از این حیث مورد توجه جوشکاران زیادی قرار دارند. الکترودهای مورد بحث ما شباهت‌های زیادی با هم دارند و در تمام موقعیت‌های جوشکاری قابل استفاده هستند و کاملا تطبیق پذیر می‌باشند. با این حال همانطور که مشاهده کردید، الکترودهای 6010 و 7018 دارای تفاوت‌هایی با هم هستند که به طور خلاصه باید به تفاوت در نوع روکش، تفاوت در نحوه نگهداری، تفاوت در نحوه استفاده، تفاوت در سرباره و تفاوت در سرعت جوشکاری اشاره کرد. علاوه بر این بهتر است اشاره شود که برای کار با الکترود 6010 نیاز به تمرین و آموزش بیشتری است. اما با الکترود 7018 میتوان جوشکاری ساده‌تری را تجربه کرد. بنابراین با توجه به موارد اشاره شده و فلز پایه خود، باید بهترین الکترود جوشکاری را انتخاب کنید تا با نتیجه بهتری روبرو شوید.
