جوشکاری یکی از مهمترین صنایع است که از آن برای اتصال دو قطعه به هم و ایجاد جوش استفاده می‌شود. برای جوشکاری نیاز به تجهیزات خاصی است که یکی از آنها الکترود نام دارد. الکترودها با قرار گرفتن بین فضای خالی دو سطح یا قطعه، سبب اتصال آنها می‌شوند. حال این قطعات تنوع زیادی دارند و به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه قصد داریم به بررسی انواع الکترود جوشکاری در صنعت بپردازیم و با آنها بیشتر آشنا شویم.
الکترود جوشکاری مصرفی و غیر مصرفی
الکترود جوشکاری قطعه‌ای است که واسط جوشکاری دو قطعه یا دو ماده به هم است. این قطعه بین سطوح خالی قرار گرفته و سبب ایجاد اتصال بین آنها می‌شود. حال در یک تقسیم بندی کلی الکترودها به دو دسته مصرفی و غیر مصرفی تقسیم می‌شوند. الکترود مصرفی یا ذوب شونده، به الکترودهایی گفته می‌شود که در حین عملیات مصرف شده و به پایان می‌رسند. این دسته از الکترودها برای جوشکاری میگ بیشترین کاربرد را دارند. اما الکترودهای غیر مصرفی در طی عملیات جوشکاری مصرف و تمام نمی‌شوند. در واقع آنها در حین جوشکاری ذوب نمی‌شوند. از الکترودهای جوشکاری غیر مصرفی هم بیشتر در جوشکاری تیگ استفاده می‌شود.
الکترود جوشکاری روکش دار و بدون روکش
الکترودهای بدون روکش، بیشتر در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند و این روزها خیلی کاربرد ندارند. دلیل آن هم این است که با عرضه الکترودهای روکش‌دار، مشکلات مربوط به الکترودهای فاقد پوشش برطرف شده و کار به شکل بهتری صورت می‌گیرد. بنابراین این روزها بیشتر شاهد استفاده از الکترودهای روکش‌دار هستیم. الکترودهای دارای روکش، از مزایایی همچون سادگی در عملیات جوشکاری، بالا رفتن سرعت جوش و همچنین کاهش میزان پاشش در جوش برخوردار هستند. همچنین این الکترودها از فلز جوش و قوس الکتریکی در برابر هوای اطراف مراقبت می‌کنند. با استفاده از الکترود جوشکاری روکش‌دار ظاهر جوش بهتر شده و احتمال اکسید در محل جوش و آلودگی بسیار کاهش می‌یابد.
انواع الکترود جوشکاری بر اساس نوع پوشش
همانطور که اشاره کردیم، الکترودهای جوشکاری روکش‌دار این روزها کاربرد زیادی دارند. در ساخت روکش این الکترودها از مواد مختلفی استفاده می‌شود که هر یک سبب ایجاد خصوصیات خاصی در الکترود می‌شوند. برای همین در این بخش به بررسی انواع الکترود جوشکاری در صنعت بر اساس نوع روکش می‌پردازیم:
الکترود جوشکاری با پوشش سلولزی
بخش عمده پوشش این دسته از الکترودها، سلولز است. سطح جوش با این الکترودها خشن و ناهموار است. با این حال سرباره آن نازک و غیر چسبنده بوده و میتوان آن را به آسانی از روی سطح جوش برداشت. الکترودهای دارای پوشش سلولزی، سبب ایجاد قوس قوی و پایدار همراه با دود زیاد می‌شوند. این الکترودها برای جوشکاری با جریان مستقیم در وضعیت‌های مختلف جوشکاری قابل استفاده هستند.
الکترود جوشکاری روتیلی
این الکترود به دلیل برخورداری زیاد از اکسید تیتانیوم در روکش خود، به الکترود پوشش اکسید تیتانیومی هم معروف است. از این الکترود میتوان در جریان مستقیم و متناوب استفاده کرد. سرباره الکترود جوشکاری روتیلی غلیظ بوده و تاثیرپذیری کمی در برابر رطوبت دارد. همچنین از آنجایی که ایجاد قوس با آن آسان است، برای جوشکاری ورق هم مناسب می‌باشد.
الکترود جوشکاری با پوشش اسیدی
از این دسته از الکترودهای جوشکاری میتوان در تمام حالات جوشکاری استفاده کرد. جوش حاصل از آنها هم ظاهر براق و همواری دارد و سرباره آن از خاصیت اسیدی برخوردار می‌باشد. همچنین سرباره بلافاصله پس از خنک شدن از سطح جوش جدا می‌گردد.
الکترود جوشکاری با پوشش قلیایی
بیشترین الکترودهای بازار، از پوشش قلیایی برخوردار هستند و از آنها در جوشکاری مخازن تحت فشار، جوشکاری مبدل‌های حرارتی موتورخانه‌ها و مواردی دیگر استفاده می‌شود.
انواع الکترود جوشکاری در صنعت بر اساس نوع ساخت
در دسته بندی دیگر میتوان الکترودهای جوشکاری را بر اساس نوع ساخت تقسیم کرد که شامل 4 دسته زیر می‌شوند:
الکترود جوشکاری انجماد سریع
الکترود انجماد سریع که به Fast Freezing Electrode معروف است، با ایجاد قوس الکتریکی قوی و تولید سرباره کم همراه است. برای همین از آن میتوان در تمام خدمات جوشکاری استفاده کرد.
الکترود جوشکاری چسبان سریع
الکترود جوشکاری چسبان سریع یا Fast Fit Electrode، از پوشش سنگینی برخوردار هستند و سرعت رسوب گذاری بالایی دارند. از جمله الکترودهای رایج چسبان سریع میتوان به الکترودهای E6028 و E6027 اشاره کرد.
الکترود جوشکاری انجماد پر شده
الکترود جوشکاری انجماد پر شده Fill Freeze Electrode پوشش فلاکس سنگین دارد و میتوان سرباره را خارج کرد. در نتیجه میتوان به ترکیب یکنواختی از طریق آن دست پیدا کرد.
الکترود جوشکاری کم هیدروژن
در پوشش الکترودهای Low Hydrogen Electrode هیدروژن کمی وجود دارد. برای همین از آنها در جوشکاری فولادهای پر کربن استفاده زیادی می‌شود. از جمله الکترودهای رایج کم هیدروژن هم میتوان به مدل‌های E7018 و E7028 اشاره کرد.
انواع الکترود جوشکاری بر اساس جنس مفتول
در رابطه با انواع الکترود جوشکاری بر اساس جنس مفتول هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- الکترود با مفتول فولاد زنگ نزن: الکترودهای مخصوص فولاد زنگ نزن، الکترودهایی هستند که یک جوش فلزی در فولاد ایجاد می‌کنند. از این دسته الکترودها برای جوشکاری فولادهای زنگ نزن متفاوتی چون آستینی کم کربن و فولادهای روکش دار استفاده می‌شود. چرا که مقاومت خوبی در برابر خوردگی ایجاد می‌کنند.
- الکترود با مفتول نیکلی: الکترودهای پایه نیکل برای جوشکاری فولادهای بر پایه نیکل کاربرد دارند. الکترودهایی که در جوشکاری آلیاژ نیکل مورد استفاده قرار می‌گیرند، بر اساس ترکیب شیمیایی آلیاژ تعیین شده و مورد مصرف قرار می‌گیرند. اغلب الکترودهای مفتول نیکل برای کار در جریان مستقیم و حالت الکترود مثبت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- الکترود با مفتول آلومینیومی: این دسته از الکترودها از مفتول آلومینیومی ساخته شده و با پودرهای متنوعی پوشش داده می‌شوند. از الکترودهای آلومینیومی برای جوشکاری آلیاژهای آلومینیومی در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
- الکترود با مفتول فولاد کم کربن
ویژگی‌های انواع الکترود جوشکاری
الکترودهای جوشکاری باید یک سری ویژگی‌ها و شرایط منحصربفرد را داشته باشند تا بتوانند تاثیر خوبی روی کیفیت جوش داشته باشند. از جمله ویژگی‌هایی که انواع الکترود جوشکاری باید داشته باشند هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تامین قوس بدون احتراق
- سرباره حاصل شده در جوشکاری آسان باشد
- کنترل کاملی در نفوذ مواد داشته باشد
- امکان پاک کردن راحت در جوشکاری را داشته باشد
- مفتول و پوشش الکترود به طور یکنواخت و هماهنگی ذوب شوند
آشنایی با الکترود جوشکاری چدن
الکترود جوشکاری چدن، از آلیاژهای آهنی ساخته می‌شود و مدل‌های مختلفی دارد. هر یک از این مدل‌ها دارای روکش‌هایی از جنس نیکل خالص، فولاد نرم، قلع برنز یا آلومینیوم برنز هستند. حال نکته‌ای که در رابطه با الکترودهای چدن مطرح است این است که احتمال ترک خوردگی بعد از جوش را دارند. از این رو برای رفع این مشکل باید جوشکاری را با انرژی حرارتی کمتری انجام داد. همچنین باید برای انتخاب و خرید الکترود جوشکاری چدن، به ضخامت و آلیاژ فلز چدن توجه گردد.
آشنایی با الکترود جوشکاری برنج
الکترود جوشکاری برنج از آلیاژهایی چون مس، قلع، روی و سرب ساخته می‌شود و نقش کاربردی و کمکی الکترودها را بر عهده دارد. با استفاده از این دسته الکترودها میتوان پیشروی در جوشکاری و سهولت بیشتری را تجربه کرد. در رابطه با کاربرد و موارد استفاده از الکترود جوشکاری برنج هم باید اشاره شود که از آنها برای جوشکاری فلزات غیر آهنی استفاده می‌شود و در صنایعی چون صنعت خودروسازی و کابینت سازی کاربرد زیادی دارند.
آشنایی با الکترود جوشکاری تنگستن
الکترود جوشکاری تنگستن از دیگر انواع الکترود جوشکاری در صنعت است که در جوشکاری با لایه محافظ گاز استفاده می‌شود. این دسته از الکترودها از مقاومت خوبی در برابر ذوب و دما برخوردار هستند و از جمله الکترودهای مصرف نشدنی به شمار می‌روند. الکترودهای جوشکاری تنگستن از فلزات مختلفی تشکیل می‌شوند که بر اساس رنگ نوک الکترود مشخص شده و باید هنگام استفاده از آنها به این مورد دقت شود.
آشنایی با الکترود جوشکاری استیل
الکترود جوشکاری استیل هم کاربردهای زیادی در صنعت جوشکاری دارد. این الکترودها از آلیاژهای مختلفی تشکیل شده‌اند و از آنها برای جوشکاری فولادهای آستنیتی و مقاوم به حرارت استفاده می‌گردد. از جمله کاربردهای الکترود جوشکاری استیل میتوان به جوشکاری ظروف استیل، جوشکاری زیر پودری استیل و موارد دیگر اشاره کرد.
آشنایی با الکترود آهن
الکترودهای آهن برای جوشکاری فلزات مقاوم و ایجاد جریان‌های الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دسته از الکترودها از فلز آهن ساخته شده‌اند و دارای روکش‌هایی چون سلولزی، آهک، اکسید سدیم، خاک رس و آزبست می‌باشند. از الکترود آهن میتوان در حالات مختلف جوشکاری عمودی، افقی، سربالا و غیره استفاده کرده و آن را در صنایعی چون ساخت اسکلت‌های فلزی به کار برد.
آشنایی با الکترود جوشکاری پلی اتیلن
الکترود جوشکاری پلی اتیلن یا مفتول جوش پلی اتیلن، از دیگر الکترودهای جوشکاری است که از آن جهت نصب و ایزولاسیون استفاده می‌شود. این دسته از الکترودها در ضخامت‌های کم و در حدود 1 الی 5 میلی متر تولید می‌گردند.
جمع بندی
در این مطلب با انواع الکترود جوشکاری در صنعت آشنا شدیم و آنها را از جهات مختلفی دسته بندی کردیم. همانطور که اشاره کردیم الکترودهای جوشکاری به دو دسته مصرفی و غیر مصرفی تقسیم می‌شوند و در حال حاضر بیشتر از نوع روکش‌دار می‌باشند. همچنین الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع ساخت به 4 دسته تقسیم می‌شوند که در متن به تمامی آنها اشاره کردیم. برای خرید انواع الکترود جوشکاری با قیمت مناسب و کیفیت بالا، میتوانید از فروشگاه پاشاجوش اقدام نمایید.
