در دنیای ساخت‌وساز، انتخاب مصالح مناسب برای هر پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است. فولاد، به‌عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح، در معرض خوردگی و زنگ‌زدگی قرار دارد. برای افزایش مقاومت فولاد در برابر این پدیده مخرب، از روش‌های مختلفی مانند گالوانیزاسیون و گالوانیله استفاده می‌شود. هر دو روش مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آنها به عوامل مختلفی مانند شرایط محیطی، نوع کاربرد و بودجه پروژه بستگی دارد.
در این مقاله به بررسی تفاوت‌های فولاد گالوانیزه و گالوانیله می‌پردازیم تا شما را در انتخاب بهترین گزینه برای پروژه خود یاری دهیم.
پیش از توضیح تفاوت‌های این دو فولاد به شرح مختصری از هریک از آنها می‌پردازیم:
فولاد گالوانیزه چیست؟
فولاد گالوانیزه، فولادی است که با یک‌لایه از فلز روی پوشیده شده است. این لایه محافظ، از فولاد در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، به‌خصوص در محیط‌های مرطوب و اسیدی، محافظت می‌کند.
مزایای فولاد گالوانیزه:
• مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
• عمر طولانی
• مقرون به صرفه بودن
• تنوع در ضخامت پوشش
• قابلیت جوشکاری و برشکاری
معایب فولاد گالوانیزه:
• آسیب‌پذیری در برابر سایش
• عدم مقاومت در برابر اسیدهای قوی
• ایجاد بخارات سمی در هنگام جوشکاری
فولاد گالوانیله چیست؟
فولاد گالوانیله، نوعی فولاد است که با ترکیبی از فلز روی و آهن پوشیده شده است. این پوشش، علاوه بر مزایای گالوانیزاسیون، مقاومت فولاد را در برابر سایش و خراش نیز افزایش می‌دهد.
مزایای فولاد گالوانیله:
• مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
• مقاومت بالا در برابر سایش و خراش
• عمر طولانی
• قابلیت رنگ‌پذیری
• ظاهر زیبا
معایب فولاد گالوانیله:
• قیمت بالاتر نسبت به فولاد گالوانیزه
• ضخامت کمتر پوشش
• عدم مقاومت در برابر اسیدهای قوی
مقایسه فولاد گالوانیزه و گالوانیله با سایر فلزات
در ادامه به مقایسه و بررسی فولاد گالوانیزه و گالوانیله با سایر فلزات خواهیم پرداخت:
1. مقایسه فولاد گالوانیزه با فلز روی
عبارات “پوشش روی” و “گالوانیزه” اغلب به‌جای یکدیگر به کار می‌روند. بااین‌حال، فرایند پوشش روی می‌تواند شامل گالوانیزه کردن یا آبکاری روی باشد. آبکاری روی که همچنین به‌عنوان روی‌اندود در مقابل گالوانیزه شناخته می‌شود، شامل اعمال یک‌لایه نازک روی بر روی بستر فلزی برای جلوگیری از زنگ‌زدگی است.
درحالی‌که هر دو ماده با پوشش روی در برابر زنگ‌زدگی مقاومت نشان می‌دهند، ضخامت لایه روی می‌تواند به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد. فولاد گالوانیزه معمولاً دارای پوشش روی ضخیم‌تری است که باعث دوام و ماندگاری بیشتر آن می‌شود.
2. نقطه ذوب و مقاومت در برابر زنگ‌زدگی فولاد گالوانیزه
یکی از جنبه‌های جالب فولاد گالوانیزه، نقطه ذوب بالای آن است. نقطه ذوب فولاد گالوانیزه حدود 1200 درجه سانتیگراد است. این نقطه ذوب بالا، به همراه پوشش محافظ روی، آن را به ماده ای ایده آل برای کاربردهای پر فشار و دماهای بالا تبدیل می کند.
سؤال رایجی که مطرح می‌شود این است که آیا فولاد گالوانیزه زنگ می‌زند؟ پاسخ این است که بله در نهایت زنگ می‌زند. بااین‌حال، لایه محافظ روی به طور قابل‌توجهی فرایند زنگ‌زدگی را کند می‌کند و در نتیجه طول عمر ماده را افزایش می‌دهد.
3. فولاد گالوانیزه در مقابل فولاد ضد زنگ
تمایز بین فولاد گالوانیزه و فولاد ضدزنگ موضوع مهم دیگری در عرصه صنعت متال به شمار می‌رود. فولاد ضدزنگ آلیاژی است که از آهن و حداقل ۱۰.۵ درصد کروم تشکیل شده است. این ترکیب، مقاومت عالی در برابر خوردگی را برای آن به ارمغان می‌آورد و در نتیجه، فولاد ضدزنگ برای مکان‌هایی که بهداشت از اهمیت بالایی برخوردار است یا مواد شیمیایی خشن وجود دارد، بسیار مناسب است.
در مقابل، فولاد گالوانیزه از یک‌پایه فولادی با یک‌لایه محافظ روی تشکیل شده است. اگرچه این نوع فولاد نیز در برابر خوردگی مقاومت نشان می‌دهد، اما به‌اندازه فولاد ضدزنگ، به‌خصوص در محیط‌های با شوری یا اسیدیته بالا، از خود مقاومت نشان نمی‌دهد.
4. فولاد کربنی در برابر فولاد گالوانیزه
فولاد کربنی، همان‌طور که از نامش پیداست، عمدتاً از آهن و کربن تشکیل شده است. برخلاف فولاد گالوانیزه، این نوع فولاد دارای پوشش محافظ روی نیست که منجر به مقاومت کمتر آن در برابر خوردگی می‌شود. بااین‌حال، به دلیل استحکام و دوام بالاتر نسبت به فولاد گالوانیزه، به‌عنوان ماده‌ای ایده‌آل برای کاربردهایی که نیازمند استحکام بالا هستند، شناخته می‌شود.
برای مثال، باتوجه‌به استحکام و دوام قابل‌توجه، فولاد کربنی اغلب به‌عنوان ماده منتخب برای ساخت نرده‌های دستگیره به کار می‌رود، و علی‌رغم نداشتن لایه محافظ روی؛ مانند فولاد گالوانیزه، از نظر پشتیبانی و طول عمر قابل‌اعتماد است.
رازگشایی رمز و رازپوشش روی
برای درک تفاوت بین پوشش روی و گالوانیزه، نیاز به نگاهی دقیق‌تر به فرایند پوشش روی داریم. پوشش روی که به آبکاری روی نیز معروف است، شامل اعمال یک‌لایه نازک روی بر روی سطح فلز برای ایجاد سدی در برابر خوردگی است. این کار با دو روش گالوانیزه گرم یا آبکاری الکتریکی انجام می‌شود. در گالوانیزه گرم، فلز در حمام روی مذاب فرومی‌رود و در آبکاری الکتریکی، لایه‌ای از روی با استفاده از جریان الکتریکی روی فلز رسوب می‌کند.
درحالی‌که هر دو روش مقاومت در برابر خوردگی را فراهم می‌کنند، ضخامت و دوام لایه روی می‌تواند به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد. در گالوانیزه گرم، فولاد در حمام روی مذاب غوطه‌ور می‌شود که معمولاً تا دمای ۱۵۰۰ تا ۱۵۶۰ درجه فارنهایت (۸۱۵ تا ۸۵۰ درجه سانتیگراد) گرم می‌شود. حمام روی ممکن است برای بهبود خواص پوشش، حاوی عناصر آلیاژی اضافی مانند آلومینیوم باشد. با غوطه‌ورشدن فولاد در حمام، روی مذاب با آهن موجود در فولاد واکنش داده و پیوند متالورژیکی ایجاد می‌کند. گالوانیزه گرم معمولاً منجر به پوشش ضخیم‌تر و بادوام‌تر می‌شود و آن را به روش ترجیحی برای کاربردهای سنگین تبدیل می‌کند.
انتخاب متریال و ماده مناسب
با تأمل بر روی مزایای متعدد فولاد گالوانیزه و گالوانیله، مشخص می‌شود که هر کدام جایگاه خود را در دنیای وسیع ساخت فلزات دارند. فولاد گالوانیزه، محکم و مقاوم، در برابر عناصر طبیعی می‌درخشد و گواهی بر دوام است.
چه در تجهیزات فضای باز و چه در تأسیسات صنعتی، فولاد گالوانیزه به طور مکرر ارزش خود را ثابت می‌کند. علاوه بر این، خاصیت خودترمیمی فولاد گالوانیزه – توانایی آن در تشکیل یک‌لایه محافظ اکسید روی در هنگام خراش یا آسیب – به شهرت عالی آن می‌افزاید. در اصل، موارد استفاده و مزایای بی‌شمار فولاد گالوانیزه آشکار است و آن را به متریالی منتخب برای کاربردهای بی‌شمار تبدیل می‌کند.
بنابراین، خواه فولاد گالوانیزه یا همتای گالوانیله آن را انتخاب کنید، به استحکام‌های منحصربه‌فرد فولاد گالوانیزه توجه داشته باشید و در نظر بگیرید که چگونه می‌توانند نیازهای خاص شما را برآورده کنند.
بدون شک، فولاد گالوانیزه با استفاده صحیح، می‌تواند ابزاری مؤثر در زرادخانه انتخاب متریال شما باشد.
جمع‌بندی
هر دو فولاد گالوانیزه و گالوانیله، خواص و کاربردهای منحصربه‌فردی دارند. فولاد گالوانیزه با پوشش روی مستحکم و نقطه ذوب بالای آن، برای سازه‌های بیرونی که در معرض عوامل سخت محیطی قرار دارند، ایده‌آل است. از طرف دیگر، فولاد گالوانیله با قابلیت جوشکاری و چسبندگی رنگ بهتر، برای کاربردهایی که نیاز به زیبایی ظاهری و ساخت دقیق دارند، انتخاب مناسب‌تری است.
انتخاب بین این دو ماده به نیازهای خاص شما و محیطی که در آن از این مواد استفاده می‌شود، بستگی دارد. همان‌طور که مشاهده کردید، در بحث گالوانیله در مقابل گالوانیزه، راه‌حلی واحد وجود ندارد.
این موضوع در مورد انتخاب بهترین ماده برای کار شما صدق می‌کند و با این دانش، اکنون مجهز هستید تا این انتخاب را عاقلانه انجام دهید.
