الکترودهای انگلیسی

دسته‌بندی الکترودهای انگلیسی

طبق استاندارد BS-630 انگلیسی، دسته‌بندی الکترودها شامل دو قسمت اجباری و اختیاری می‌باشد.

• بخش اجباری

این بخش از موارد زیر تشکیل شده است:
1- حرف E بیانگر الکترود پوشش‌دار قوس الکتریکی است.
2- عددی دو رقمی که بیانگر استحکام کششی و تنش تسلیم فلز جوش بر اساس 2 N/mm است.
3- عددی دو رقمی که نشانگر میزان افزایش طول و استقامت در مقابل ضربه فلز جوش است.
4- حرف یا حروفی که با نوع حفاظ الکترود در ارتباط هستند.

• بخش اختیاری

بخش اختیاری شامل موارد زیر است:
1- عددی 3 رقمی نشانگر راندمان نام الکترود.
2- عددی یک رقمی بیانگر حالت‌های مختلف جوشکاری.
3- عددی یک رقمی بیانگر میزان شدت جریان و شرایط ولتاژ توصیه شده.
4- حرف H بیانگر الکترودهای کنترل شده توسط هیدروژن.

در صورتی که عدد 1 باشد، به این معناست که توانایی جوشکاری در تمام شرایط وجود دارد.
در صورتی که عدد 2 باشد، به این معناست که تمامی حالت‌های جوشکاری به جز شکل انجام عمودی از بالا به پایین وجود دارد.
در صورتی که عدد 3 باشد، به این معناست که حالت تخت مناسب جوش‌های لب به لب، تخت، افقی و عمودی مناسب جوش‌های گوشه‌ای است.
در صورتی که عدد 6 باشد، یعنی قابلیت جوشکاری در تمام شرایط (شرایط مختلف که در موارد بالا ذکر نشد) وجود دارد.
در رابطه با شدت جریان و شرایط ولتاژ طبق جدول زیر پیش می‌رویم.

یک مثال برای درک بهتر حالات ذکر شده

E 51 33 B 160 2 0 H:
E: الکترود دارای پوشش قوس الکتریکی-دستی.
51: مقاومت کششی تنش تسلیمی بر اساس نیوتن بر میلی متر مربع.
33: افزایش طول بر اساس درصد و مقاومت ضربه‌ای.
B: روپوش از گونه آهکی.
160: راندمان الکترود.
2: جوشکاری در کلیه شرایط به غیر از عمودی از بالا به پایین.
0: جریان مستقیم و قطب سفارش شده توسط وسیله سازنده.
H: هیدروژن کنترل شده.
در مورد اعداد دو رقمی مرتبط با مقاومت کششی و تنش تسلیمی، باید دو عدد را در 10 ضرب کنیم تا استقامت کششی آن بر اساس نیوتن بر میلی‌متر به دست آید.

حرف E در نامگذاری الکترود جوشکاری

اولین حرفی که در نام الکترودهای جوشکاری شاهد آن هستیم، حرف E است. حرف بزرگ E، از اولین حرف کلمه انگلیسی الکترود یعنی Electrode آمده است. برای همین اگر با یک قطعه در جوشکاری مواجه شدید که در اول نام آن حرف E به چشم می‌خورد، قطعه از انواع الکترودهای جوشکاری است. البته به این شرط که پس از این حرف، یک عدد چهار رقمی یا پنج رقمی وجود داشته باشد. هر یک از این اعداد هم به یک خصوصیت از الکترود جوشکاری اشاره دارند که در ادامه بیشتر به آنها می‌پردازیم.

نشان دادن استحکام و مقاومت کششی در نام الکترود

پس از حرف E در نام الکترود جوشکاری، شاهد اعدادی هستیم که دو رقم یا سه رقم اول آن به استحکام کششی جوش اشاره دارند. در واقع این اعداد بیانگر استحکام کششی جوشی هستند که همان الکترود میتواند ایجاد کند. جهت نشان دادن میزان کشش محل جوش از واحد پوند بر متر مربع استفاده می‌شود. همچنین برای محاسبه آن باید عدد دو یا سه رقمی را در هزار ضرب کرد تا به فشار کشش جوش پی برده شود.

پی بردن به حالات مختلف جوشکاری از نام الکترود

از دیگر اطلاعاتی که از طریق نام الکترود جوشکاری میتوان به آن پی برد، باید به حالات مختلف جوشکاری اشاره کرد. دومین عدد از سمت راست در نام الکترود جوشکاری که از عدد یک تا چهار می‌باشد، به حالت‌های مختلف جوشکاری اشاره دارد. در واقع این اعداد نشانگر این هستند که با این الکترود در چه حالاتی میتوان به جوشکاری پرداخت که از جمله حالات هم باید به جوشکاری عمودی، جوشکاری افقی و جوشکاری سربالا اشاره کرد. در اینجا به بررسی معنای هر یک از اعداد در این جایگاه می‌پردازیم:

• عدد 1: در صورتی که عدد دوم از سمت راست برابر با یک باشد، یعنی از الکترود مورد نظر میتوان در تمام حالات جوشکاری استفاده کرد.
• عدد 2: در صورتی که عدد دوم از سمت راست برابر با دو باشد، یعنی از الکترود میتوان برای جوشکاری در حالات سطحی و افقی استفاده کرد.
• عدد 3: در صورتی که دومین عدد از سمت راست برابر با سه باشد، یعنی الکترود تنها برای حالت افقی قابل استفاده است و برای دیگر حالات جوشکاری قابل استفاده نمی‌باشد.
• عدد 4: در نهایت اگر عدد دوم از سمت راست برابر با عدد چهار باشد، یعنی میتوان از الکترود برای همه حالات جوشکاری به همراه حالت v-down استفاده کرد.

اولین عدد از سمت راست در نام الکترود جوشکاری

آخرین عدد یا اولین عدد از سمت راست در نام الکترود جوشکاری هم به نوع جریان الکتریکی اشاره دارد. این یعنی بر اساس این عدد میتوان به این پی برد که از چه نوع جریانی میتوان برای استفاده از الکترود مورد نظر اقدام کرد. جریان هم میتواند به صورت جریان مستقیم و یا متناوب باشد. در صورتی که اولین عدد سمت راست صفر باشد، یعنی الکترود برای جریان مستقیم قابل استفاده است. در صورتی هم که این عدد برابر با با یک باشد، یعنی از الکترود میتوان هم برای جریان مستقیم و هم جریان متناوب استفاده کرد.

ارتباط عدد آخر در نام الکترود با نوع پوشش شیمیایی الکترود

عدد آخر در نامگذاری الکترود جوشکاری، به ترکیب شیمیایی الکترودها اشاره دارد. به این صورت که:

• عدد 0 نشان‌دهنده پوشش الکترود با پر سلولز و کربنات سدیم است.
• عدد 1 نشان‌دهنده پوشش الکترود با کربنات پتاسیم و پر سلولز است.
• عدد 2 نشان‌دهنده پوشش الکترود با کربنات سدیم و پر تیتان است.
• عدد 3 نشان‌دهنده پوشش الکترود با کربنات سدیم و پر تیتان است.
• عدد 4 نشان‌دهنده پوشش الکترود با پر تیتان و پودر آهن است.
• عدد 5 نشان‌دهنده پوشش بدنه الکترود کم هیدروژنه است.
• و اعداد 6 تا 8 به ترتیب بیانگر پوشش کم هیدروژنه، پوشش‌های کم هیدروژنه و پودر آهن است.

تحلیل الکترود 6013 بر اساس اعداد و حروف

برای درک بهتر از نحوه نامگذاری الکترودهای جوشکاری، به بررسی الکترود 6013 E می‌پردازیم. کدهای این الکترود را میتوان به 4 بخش متفاوت زیر تقسیم کرد:

• علامت و حرف اول

حرف اول یعنی حرف E، به الکترود اشاره دارد و معرف جریان الکتریسیته و برق است. یعنی این الکترود برای جوشکاری برق مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که به جای حرف E حرف RG درج شده باشد، یعنی از الکترود مزبور میتوان برای جوشکاری گازی استفاده کرد.

• علامت دوم

علامت دوم یعنی 60، به فاکتور کشش گرده جوش بر حسب پوند بر اینچ مربع اشاره دارد. در واقع استحکام کششی و مشخصه فشار و کشش گرده جوش الکترود را میتوان از روی علامت دوم تشخیص داد. این علامت که اولین عدد پس از حرف انگلیسی الکترود است، میزان کشش گرده جوش را به صورت پوند بر اینچ نشان می‌دهد. زمانی که عدد به دست آمده در 1000 ضرب شود، فشار کشش گرده جوش به دست می‌آید.

• علامت سوم

علامت سوم یعنی 1، معرفی حالت و نوع جوشکاری است. علامت سوم در الکترود جوشکاری، می‌تواند یکی از اعداد 1 تا 3 باشد که در این مثال ما برابر با 1 بوده است. این علامت بیانگر موقعیت جوشکاری و حالت جوش است. در صورتی که عدد مزبور 1 باشد، یعنی از الکترود میتوان در تمام حالات جوشکاری نظیر جوشکاری عمودی، افقی، سر بالا و سطحی استفاده کرد. اگر عدد برابر با 2 باشد، یعنی از الکترود تنها میتوان برای جوشکاری افقی و جوشکاری سطحی استفاده کرد. اگر عدد سوم برابر با 3 باشد، یعنی الکترود تنها برای حالت جوشکاری افقی کاربرد دارد.

• علامت چهارم

علامت آخر یعنی 3 نیز نشانگر نوع جریان مورد استفاده در جوشکاری است. علامت چهارم در نامگذاری الکترودها یکی از اعداد 0 تا 6 است که در مثال ما برابر با 3 بوده است. همانطور که گفته شد این علامت به نوع جریان و خصوصیات گرده جوش الکترود اشاره دارد. عدد 0 به جریان مستقیم با قطب معکوس همراه با نفوذ جوش زیاد، عدد 1 به جریان مستقیم با درجه سختی بیشتر نسبت به گروه قبلی، عدد 2 به جریان برق مستقیم و متناوب با نفوذ جوش متوسط، عدد 3 به جریان مستقیم یا متناوب با نفوذ کم و گرده جوش برآمده، عدد 4 به جریان مستقیم و متناوب با جوش‌های عمیق، عدد 5 به جریان‌های مستقیم با درجه سختی کم و عدد 6 به جریان مستقیم و موارد بسیار خاص اشاره دارد.