خطرات و عوارض جوشکاری
همانطور که میدانید امروزه در صنعت به طور فراوان از جوشکاری استفاده می شود. زیرا برای اتصال تمامی فلزات به یکدیگر به جوشکاری نیاز است. البته لازم به ذکر است روش های زیادی برای جوشکاری وجود دارد و هر کدام از آنها عوارض و خطرات خود را دارد. آیا می دانید جوشکاری چه خطراتی دارد؟
به هر گونه اتصال فلزات که بر اثر گرما یا فشار انجام میشود جوشکاری می گویند. یکی دیگر از نکاتی که باید درباره آن بدانید آن است به اتصال یک یا چند فلز با هم که توسط یک فلز یا آلیاژ دیگری استفاده می شود لحیم کاری می گویند.
مضرات جوشکاری چیست؟
یکی از مضرات جوشکاری که بیشتر در محیط‌های کارگاه شاهد آن هستیم، مضرات ناشی از اشعه‌های جوشکاری است. اشعه‌های ناشی از جوشکاری به دو دسته ماورا بنفش و مادون قرمز و نور مرئی یا UV تقسیم می‌شوند. این اشعه‌ها جزو عوارض جوشکاری بر چشم به حساب آمده و باعث تاثیرات منفی بر روی چشم‌ها می‌شوند.
- اشعه ماورا بنفش از نقطه جوش و اشعه مادون قرمز از التهاب فلز پدید می‌آیند. این اشعه‌ها بسیار خطرناک هستند و برای سلامتی انسان مضر می‌باشند. زمانی که جوشکار از دستگاه جوش استفاده می‌نماید، اشعه‌های جوشکاری باعث تاثیرات بدی بر روی چشم می‌شوند. مواردی چون قرمزی چشم‌ها، ریزش اشک، خارش چشم، خیرگی، ورم ملتحمه و آب مروارید از جمله تاثیرات اشعه‌های جوشکاری بر روی چشم‌ها هستند. برای اینکه این مضرات به حداقل ممکن برسد، باید حتما از عینک‌های مخصوص جوشکاری استفاده کرده و آنها را از اول تا پایان جوشکاری بر روی چشم‌ها قرار داد. همچنین شیلدهای محافظتی که قابلیت جذب اشعه‌هایی چون ماورا بنفش و مادون قرمز را دارند، برای این کار مناسب می‌باشند.
- نورهای مرئی یا UV در واقع همان نور طبیعی و مصنوعی ایجاد شده توسط لامپ‌ها و چراغ‌ها هستند و در دیدن اجسام نقش دارند.
انواع روش های جوشکاری
در پاسخ برای جوشکاری چه خطراتی دارد؟ باید بگوییم روش های زیادی برای جوشکاری وجود دارد که هر کدام خطرات جوشکاری آن متفاوت است و در انواع فرآیندهای جوشکاری نام برده شده است که عبارتند از:
- جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی
- جوشکاری با گاز محافظ دستی با الکترود
- جوشکاری با گاز محافظ با الکترود تنگستنی
- جوشکاری با قوس پلاسما
روش های جوشکاری
لازم به ذکر است روش هایی دیگری هم برای جوشکاری وجود دارد به عنوان مثال جوشکاری با گاز اکسی استیلن خطرات زیادی برای سلامتی انسان دارد. بسیار برای افراد سوال شده که جوشکاری چه خطراتی دارد؟ باید گفت خطرات جوشکاری با توجه به نوع آن می تواند در کوتاه یا بلند مدت بر روی سلامتی انسان موثر باشد.
عوارض جانبی و خطرات جوشکاری در کوتاه مدت
دود یکی از اصلی ترین خطرات جوشکاری به شمار می آید ذره های دود حاصل از جوشکاری که از روی، منگنز و مس تشکیل شده اند منجر به تب می شوند. معمولا این بیماری علائم خود را بین 4 تا 12 ساعت نشان میدهد. عوارضی مانند تب و لرز، درد سینه، سرفه، درد عضلات، خستگی و طعم فلز در دهان از عوارض آن می باشد. یکی از مهم ترین خطرات جوشکاری دود جوش منجر به آسیب های چشمی میگردد.
خطرات جوشکاری در بلند مدت
عوارض خطرات جوشکاری در بلند مدت بسیار زیاد می باشد. عوارض آن میتواند باعث مشکلات نظیر بیماری های ریوی، حنجره و مجاری ادراری شود. بهتر است زنان باردار در محیط هایی در جوشکاری انجام می شود قرار نگیرند زیرا ممکن است جنین سقط شود.
امروزه برای عایق کاری کردن و پوشاندن سطح های مختلف از جوشکاری از آزبست استفاده می نمایند که ممکن است فرد دچار سرطان ریه شود به همین دلیل توصیه می کنیم حتما از ماسک های مخصوص استفاده کنید.
مضرات جوشکاری در بلند مدت
جوشکاران برای محافظت از خود در بلند مدت باید به موارد زیادی توجه داشته باشند. در غیر این صورت ممکن است با ناراحتی‌ها و مضرات زیادی مواجه شوند. از مهمترین عوارض و مضرات جوشکاری در دراز مدت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابتلا به بیماری‌ها و ناراحتی‌های تنفسی. از آنجایی که جوشکاران با دودهای حاصل از جوشکاری تماس مستقیم دارند، اغلب در دراز مدت به بیماری‌های تنفسی دچار می‌شوند. استفاده از ماسک‌های مناسب و استاندارد میتواند خطر ابتلا به این مریضی‌ها را کاهش دهد.
- بیماری‌های ریوی به خاطر تنفس ذرات فلزی و معدنی، در برخی از جوشکاران در بلند مدت مشاهده میگردد.
- برخی از جوشکاران در دراز مدت به سرطان‌هایی چون کبد، معده و شش دچار می‌شوند. طبق نتایج سازمان بین المللی تحقیقات سرطان، دودهای ناشی از جوشکاری علت اصلی بروز سرطان در افراد جوشکار است.
- از آنجایی که جوشکاری با سر و صدای زیادی همراه است، برخی از افراد جوشکار از نظر شنوایی با مشکل مواجه می‌شوند. برای همین است که استفاده از لوازمی چون گوشی و پلاک گوش برای جوشکاران توصیه میشود.
- برخورد مداوم اشعه‌های جوشکاری با چشم‌ها، منجر به بروز بیماری‌های مزمن چشمی شده و سلامت چشم‌ها را به خطر می‌اندازد.
- همچنین ممکن است سلامت سیستم‌های عصبی بر اثر تماس دودهای سرب، آلومینیوم و منگنز به خطر بیفتد.
- در نهایت مسمومیت‌های مزمن ناشی از موادی چون روی و کادمیوم در دود جوشکاری، از مضرات جوشکاری در دراز مدت می‌باشد.
برای کاهش عوارض جوشکاری بر چشم و سایر اعضای بدن، باید اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام داد. از جمله این موارد میتوان به نصب سیستم تهویه هوای مناسب در محل جوشکاری و استفاده دائم از وسایل حفاظت فردی در حین جوشکاری اشاره کرد. لوازم حفاظتی چون ماسک و عینک جوشکاری باید دائما مورد استفاده قرار گیرند و تا پایان جوشکاری از آنها به درستی استفاده شود.
خطرات جوشکاری
انجام جوشکاری در کارگاه
یکی دیگر از خطرات جوشکاری در کارگاه می باشد. استفاده از وسایل و ابزار ایمنی امری حیاتی می باشد اگر این نکات به درستی رعایت نشود منجر به مشکلات غیر قابل جبران می شود. به خطراتی که بیشترین درصد را در کارگاه ایجاد می کنند در زیر اشاره کرده ایم.
- ایجاد انواع اشعه های ناشی از جوشکاری
- ایجاد سر و صدا در محیط کار
- تولید دود در هنگام جوشکاری
- نوع نامناسب بدن فرد در زمان جوشکاری
- خطرات جوشکاری در محیط بسته
جوشکاری همراه با اشعه
نورهای یووی که توسط لامپ ها ایجاد می شوند نقش مهمی در دیدن اجسام و برخورد نکردن با آنها را ایفا می کنند. طبق تحقیقات پژوهشگران پی برده اند که این اشعه سبب می شود خستگی ناشی از کار کاهش یابد.
خطر آتش سوزی و انفجار در جوشکاری
از دیگر خطرات جوشکاری میتوان به امکان آتش سوزی و یا انفجار در محل اشاره کرد. دلیل آتش سوزی این است که جوشکاران باید با شعله‌های بسیار داغ و مواد قابل اشتعال کار کنند که این میتواند خطر آتش‌سوزی را افزایش دهد. اگر هم جوشکاری در محیط خیس و مرطوبی صورت بگیرد و محیط دچار آتش سوزی شود، فرد جوشکار ممکن است با برق گرفتگی مواجه شود. حرارت زیاد و جرقه‌های تولید شده در جوشکاری یا شعله زیاد آن، در این عمل نقش بسیار زیادی دارد. علاوه بر این در صورتی که جوشکاران با مواد قابل انفجار کار کنند، این میتواند خطر انفجار را در محل افزایش دهد. گازهای تحت فشار و تجمع آنها، در انفجار و همچنین آتش سوزی تاثیر زیادی دارد. برای همین جهت جلوگیری از این مشکل باید همواره به کنترل مداوم محیط و بررسی ایمنی‌های لازم پرداخته تا بتوان از ایجاد انفجار و آتش سوزی در محل جلوگیری کرد. همچنین لازم است که جوشکاران در محیط جوشکاری از لوازم ایمنی همچون کپسول آتش نشانی برخوردار باشند تا بتوانند در صورت آتش سوزی از آنها استفاده نمایند.
خطرات سوختگی و آسیب های جسمی در جوشکاری
جوشکاری کارگران را در معرض گرمای بسیار شدید (اغلب هزار درجه) قرار میدهد که این دمای بالا باعث میشود تا آسیب‌های ناشی از سوختگی هم در بین جوشکاران افزایش پیدا کند. در چند سال گذشته و بر اساس آمار اداره کار در یکی از کشورها مشخص شد که بیش از یک سوم آسیب‌های ناشی از جوشکاری، به خاطر سوختگی حرارتی بوده است. بنابراین جوشکاران باید به این موضوع توجه داشته باشند و حتما از لباس‌ها و تجهیزات ایمنی برای این کار استفاده نمایند. استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب همراه با بررسی کامل و اطمینان از صحت آن باعث میشود تا بتوان از سوختگی ناشی از جوشکاری تا حد زیادی جلوگیری کرد. این یعنی جوشکار باید پیش از هر کاری مطمئن شود که دستکش‌ها و لباس‌ها و حتی کفش‌هایش اثری از سوراخ شدگی ندارند و کاملا سالم می‌باشند. همچنین باید از محافظ شنوایی مقاوم در برابر حرارت استفاده کرده و از استفاده از تجهیزات نا ایمن خودداری کرد. انجمن جوشکاری آمریکا استفاده از لباس های محافظ FR غیر قابل ذوب همچون دستکش‌های چرمی، پیراهن سنگین، کفش‌های بلند و کلاه را توصیه می‌کند.
خطرات اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز در جوشکاری
عوارض ناشی از اشعه جوشکاری به صورتی است که حتی پس از چند ساعت بعد از مواجهه با آن، اثرات آن احساس نمی‌شود. این علائم در هر فردی میتواند متفاوت باشد. اما در بسیاری از افراد شامل درد خفیف تا درد شدید در نواحی چشم، حالت خونی شدن چشم‌ها، سوزش چشم (همچون احساسی که شن در چشم وارد شده است) و حساسیت به نور می‌باشد. بنابراین جوشکاران باید حتما از کلاه ایمنی با محافظ چشم و یا عینک‌های مخصوص جوشکاری استفاده کنند. همچنین سپرهای محافظ UV وجود دارد که میتوان از آنها برای کاهش خطرات اشعه‌های جوشکاری استفاده کرد. انجمن جوشکاران AWS بارها توصیه کرده است که از عینک ایمنی جوشکاری با محافظ بالا در حین کار استفاده شود و تا پایان فرآیند بر روی چشم‌ها باقی بماند.
ایجاد سر و صدا در محیط جوشکاری
همان طور که می دانید سر و صدا در محیط کار باعث کاهش در قدرت شنوایی، تحریک اعصاب، سوت کشیدن پرده گوش و وزوز کردن گوش می شود. از خطرات شدید آلودگی صوتی می توان به تغییر در ترکیبات خونی اشاره داشت. برای پیشگیری آن باید از وسایل حفاظت سیستم شنوایی استفاده کنیم تا بتوانیم خطرات صوتی را کاهش دهیم. به دو مورد از وسایلی که در حفاظت گوش به ما کمک می کند در زیر اشاره شده است.
- پلاک گوش
به شکلی پلاک ها طراحی شده اند که قادر به پوشاندن کامل مجرای داخلی گوش است. - گوشی
یک سری گوشی ها وجود دارند که خارج گوش را به آسانی پوشش می دهند که باعث ایمن تر گوش می شوند.
نتیجه گیری
همه می دانیم انجام جوشکاری و روش های جوشکاری با خطراتی همراه است البته خطرات کوتاه و بلند آنها با هم متفاوت است. به عنوان مثال در کوتاه مدت باعث تب و لرز شدید، تشنگی و زیرش اشک می شود ولی عوارض بلند مدت آن سبب مشکلات نظیر مشکلات ریوی، حنجره و مجاری ادراری می شود.
