الکترود های جوشکاری و انواع آن در کاربردهای متنوع جوش
یکی از احتیاجات پایه در اغلب جوشکاریها، الکترود جوشکاری است. این قطعه به شکل یک سیم با روکش یا بدون روکش است که سبب انتقال جریان الکتریسیته از دستگاه جوش به الکترود میشود. الکترود جوشکاری سیمی فلزی با جنسی عمدتا مانند جنس قطعات جوشکاری است. برای انتخاب الکترود مناسب برای عمل جوش، موارد زیادی جهت بررسی وجود دارد. انتخاب الکترود جوش مناسب، اثرات بسیاری در تمیز بودن جوش، محکم بودن و پیشگیری از پاشش آن را دارد.
الکترودهای SMAW ، یا به عبارت دیگر الکترودهای مصرفی، بعد از ذوب شدن به قسمتی از جوش تبدیل میشوند. این مورد در شرایطی است که الکترودهای جوش تنگستن گاز یا TIG از اشکال غیر مصرفی و غیر قابل ذوب میباشند.
الکترود جوشکاری دارای پوشش (Covered welding Electrodes)
زمانی که فلز ذوب میشود، در برابر اکسیژن و نیتروژنی که در هوا وجود دارد قرار گرفته و اکسید میشود. بخاطر این موضوع، در اکثر کارهای جوشکاری از حفاظی برای جوش استفاده میشود. تلفیق حفاظ الکترودها نیز در این آزمایشات، به نوع کارها و جنس قطعات بستگی دارد. تولید حفاظ مناسب برای الکترودها برگرفته از تلفیق علوم متالوژی، شیمی و فیزیک میباشد. استعمال پوشش مناسب، نقش بسزایی در کیفیت جوش دارد. بعضی از نقشها عبارتند از:
- سطح جوش با کیفیت و نرم در لبه های جوش
- حداقل پاشش جوش
- قوس جوش مداوم
- کنترل نفوذ مواد
- حفاظ متناسب سطحی که جوشکاری شده
- تمیز کردن آسان جوش
الکترود بدون حفاظ (Bare Electrodes)
این گونه از الکترودها تلفیقات فلزی مختلفی دارند. هر ترکیب ویژهای برای شکل مخصوصی از جوشکاری به کار میرود. بعضی از این مدل های الکترودهای جوشکاری محافظهای کمی را دارا هستند که در شیوه ی Wire drawing کاربرد دارند. طی این شیوه، حفاظ فقط وظیفه متمرکز کردن قوس را دارد و کار آن فقط به این موضوع محدود میگردد. الکترودهای فاقد محافظ صرفا برای مواری از قبیل جوش فلز منگنز و کارهایی که احتیاجی به حفاظ ندارند، کاربرد دارند.
الکترودهای حاوی پوشش اندک (Light Coated Electrodes)
این الکترودها از حفاظی با ضخامت کم برخوردارند و با شیوههایی از قبیل اسپری، روی سطح چسبیده میشوند. این حفاظ نازک سبب بهبود قابل تاملی در ویژگیهای مشخصات قوس میشود. به طور عمده حفاظ نازک این مدل از انواع الکترود امتیازات مثبتی را دارا میباشد که عبارتند از:
- ناخالصیهایی از قبیل فسفر و گوگرد را کاهش میدهد.
- سبب تغییر تنش سطحی فلز آب شده میگردد و سبب میشود که قطرات ذوب شده، سطح الکترود را با کیفیت و انسجام بیشتری رها کنند. انسجام یاد شده سبب مرتبتر شدن جریان مذاب میشود.
- قوس جوش را تداوم میبخشد.
- گونهای از این الکترودها سبب تشکیل سرباره (Slag) در جوش میشوند؛ ولی این سرباره خیلی کمتر از الکترودهای پوششی معمولی میباشد.
الکترودهای دارای محافظ ضخیم (Shielded Arc or Heavy Coated Electrodes)
این الکترودها در سه گروه جای داده شده و به شیوهی اکستروژن ساخته میشوند که عبارتند از: پوشش سلولوزی، پوشش معدنی و پوشش ترکیبی. پوشش سلولوزی تلفیقی از کتن یا دیگر اشکال سلولز بوده که همراه آن میزان اندکی پتاسیم، سدیم یا نیترات افزوده خواهد شد. مواد تشکیل دهنده پوشش معدنی عبارتند از: سیلیکات سدیم، اکسیدهای فلزی خاک رس و سایر ترکیبات معدنی. در شیوه پوشش فلزی، فلز ذوب شده و ناحیه جوش را توسط ناحیهای گازی پوشش میدهد. این در شرایطی است که پوشش معدنی ضخیم عمدتا در جوشکاریهای فولاد، چدن و پوشش دهی سطوح سخت کاربرد دارد.
الکترود جوشکاری تنگستن (Tungsten Electrodes)
این الکترودهای غیر مصرفی در سه مدل ساخته میشوند که عبارتند از: تنگستن خالص سبز رنگ، تنگستن دارای 1 تا 2% توریوم (Thorium) که رنگ زرد و قرمزی دارد و نهایتا الکترود تنگستن با 0.3 تا 0.5% زیرکونیوم (Zirconiom) که رنگ قهوهای دارد.
گروه اول در جوشکاریهای با حساسیت کمتر کاربرد دارد و تواناییشان در انتقال جریان نسبت به موارد دیگر پایینتر است. ضمنا مقاومت پایینی در مقابل آلودگی جوش دارند.
نوع دوم در خارج شدن الکترون توانایی بیشتری دارا هستند. همچنین آغاز و تداوم قوس در آنها بیشتر میباشد. ضمنا توانایی منتقل کردن جریان در آنها زیاد است و از مقاومت زیادی در مقابل آلودگی جوش برخوردارند.
نتیجه گیری
الکترودهای جوشکاری یکی از مهمترین ابزارها در صنعت جوشکاری هستند که در انواع مختلفی موجود میباشند. این الکترودها در حالت کلی به دو دسته مصرف شدنی و غیر مصرفی و همچنین روکشدار و بدون روکش تقسیم میشوند. هر یک از این الکترودها هم خصوصیات و ویژگیهای خود را دارند که بهتر است پیش از خرید مورد توجه قرار بگیرند. شما میتوانید انواع الکترود جوشکاری را از فروشگاه پاشا جوش خریداری نمایید و جوشکاری را با بهترین کیفیت ممکن انجام دهید.
- الکترود جوشکاری پوشش دار بهتر است یا بدون پوشش؟
با توجه به مزایای الکترود جوشکاری روکش دار، این نوع الکترودها محبوبیت بیشتری دارند.
- آیا پوشش الکترود بر روی کیفیت جوش هم نقشی دارد؟
بله هر چقدر روکش الکترودها کیفیت بیشتری داشته باشد، با حداقل پاشش جوش همراه بوده و سبب سطح جوش با کیفیتی میشود.