جوشکاری تیگ (TIG) در مقایسه با سایر روش‌های جوشکاری، انعطاف‌پذیری کاربردی بی‌نظیری را ارائه می‌دهد. بااین‌حال، تسلط بر جوشکاری تیگ (TIG) برای کار بر روی پروژه‌ها می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. با وجود این، با صرف تلاش بیشتر و تمرین مداوم، افراد می‌توانند مهارت خود را در کار با دستگاه جوشکاری TIG بهبود بخشند و به‌راحتی وظایف جوشکاری TIG را انجام دهند.
راهنمای جامع جوشکاری تیگ برای مبتدیان
جوشکاری TIG که همچنین با نام جوشکاری قوسی تنگستن گازی (GTAW) یا جوشکاری تنگستن با گاز بی‌اثر شناخته می‌شود، تکنیکی برای جوشکاری قوسی است که به دلیل توانایی آن در ایجاد جوش‌های با کیفیت بالا و بدون عیب شهرت دارد. این روش در پروژه‌هایی که کیفیت بدون نقص الزامی است، مانند صنایع هسته‌ای، هوافضا، داروسازی و صنایع غذایی و آشامیدنی کاربرد گسترده‌ای دارد.
برخلاف جوشکاری MIG که از تغذیه مداوم سیم فلزی از طریق تفنگ جوشکاری استفاده می‌کند، جوشکاری TIG شامل انتقال دستی فلز پرکننده به حوضچه مذاب است که می‌تواند منجر به ذوب‌شدن فلز پایه شود. در نتیجه، جوشکاری TIG را می‌توان بر روی انواع مختلفی از فلزات پایه از جمله فولاد ضدزنگ، آلومینیوم، فولاد کربنی و سایر فلزات غیرآهنی انجام داد.
در مسیر تبدیل‌شدن به یک جوشکار TIG استثنایی، هیچ توصیه‌ای بهتر از پرورش سطح بالایی از صبر و پشتکار در تمرین مداوم وجود ندارد. بااین‌حال، اگر فقط فکر نگه‌داشتن مشعل جوشکاری شور و اشتیاق شما را برنمی‌انگیزد، توصیه می‌کنیم روش‌های جایگزین جوشکاری را بررسی کنید، زیرا دنبال‌کردن حرفه جوشکاری TIG ممکن است انتخاب ایده‌آلی برای شما نباشد.
درحالی‌که درک می‌کنیم که جوشکاری TIG می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، می‌خواهیم افرادی را که واقعاً به آن علاقه دارند تشویق کنیم تا آن را به‌عنوان یک حرفه دنبال کنند. برای حمایت از جوشکاران جدید خود، خوشحالیم که برخی نکات و ترفندهای ارزشمند را به اشتراک بگذاریم که به فرایند یادگیری، بهبود مهارت و پیشرفت کلی آنها کمک می‌کند. با گنجاندن این نکات در برنامه روزانه خود، اعتمادبه‌نفس بیشتری کسب خواهید کرد، به یک قوس ثابت دست خواهید یافت، کنترل بیشتری بر گودال جوش اعمال خواهید کرد و به طور مداوم نتایج جوشکاری عالی را ارائه خواهید داد.
در اینجا 15 نکته ضروری برای کمک به مبتدیان برای برتری در جوشکاری TIG آورده شده است:
1. با کمترین توان جوشکاری کنید
هنگام شروع به یادگیری جوشکاری TIG، بسیار مهم است که با کمترین تنظیمات توان شروع کنید. اطمینان حاصل کنید که حداقل توان را به حوضچه جوش هدایت می‌کنید. به یاد داشته باشید، جوشکاری TIG بر دستیابی به نفوذ مناسب تکیه دارد. تأمین برق بیش از حد باعث می‌شود که فلز پایه خیلی سریع بسوزد؛ بنابراین، حفظ سطح توان مناسب، جنبه حیاتی تکنیک جوشکاری است.
2. حصول اطمینان از تمیزی فلز
یکی از جنبه‌های حیاتی در جوشکاری TIG، کار با فلز تمیز است. بدون یک سطح تمیز، ایجاد یک جوش محکم یا حفظ قوسی پایدار دشوار است. به‌شدت توصیه می‌شود که از یک برس اختصاصی برای تمیزکاری استفاده کنید. قبل از شروع یک پروژه جدید، چند دقیقه اضافی را صرف تمیزکاری کامل کنید، زیرا این کار می‌تواند نتایج قابل‌توجهی به همراه داشته باشد.
3. انتخاب تنگستن صحیح
هنگام کار با مواد مختلف با استفاده از جوشکار TIG، مشخص می‌شود که شما نیاز به استفاده از انواع مختلفی از الکترودهای تنگستن دارید. به‌عنوان‌مثال، هنگام جوشکاری آلومینیوم، معمولاً از الکترودهای تنگستن سبز استفاده می‌شود، درحالی‌که الکترودهای تنگستن قرمز معمولاً با فولاد مرتبط هستند. نیازی نیست که تحت‌فشار قرار بگیرید و تمام جزئیات را به طور کامل به‌خاطر بسپارید. با تمرین، به‌تدریج درک عمیق‌تری از تجهیزات و الزامات آن برای مواد خاص پیدا خواهید کرد.
4. قطر الکترود تنگستن اهمیت دارد
جوشکاران باتجربه TIG بر اهمیت ضخامت تنگستن تأکید می‌کنند. اگر تنگستن خیلی بزرگ باشد، برای شروع فرایند، به‌خصوص هنگام ایجاد قوس، به حرارت بیشتری نیاز خواهد داشت. برعکس، اگر تنگستن خیلی کوچک باشد، خطر داغ‌شدن بیش از حد فلز پایه و به‌خطرافتادن کیفیت جوش وجود دارد؛ بنابراین، برای اطمینان از نتایج بهینه، ضخامت مناسب تنگستن را برای هر کار جوشکاری بادقت در نظر بگیرید.
5. تشخیص زمان مناسب برای تیزکردن نوک تنگستن
در جوشکاری TIG، نظارت بر وضعیت نوک تنگستن برای اطمینان از تماس صحیح با حوضچه مذاب ضروری است. باگذشت زمان، نوک تنگستن ممکن است شکل توپی پیدا کند که منجر به قوس تنگستن نامطلوب شود. ازآنجایی‌که حفظ کیفیت بالا در جوشکاری TIG اهمیت زیادی دارد، هرگز نباید آن را به خطر انداخت. اگر متوجه شدید که نوک تنگستن بر کیفیت جوش تأثیر منفی می‌گذارد، آن را نشانه هشدار و جدی بگیرید و در این صورت، سنگ زدن مجدد نوک تنگستن برای بازیابی صافی آن ضروری است. همچنین، کار با نوک تنگستن توپی خطر ایجاد حوادث را به همراه دارد. برای صرفه‌جویی در وقت، همیشه چند الکترود تنگستن آماده در دست داشته باشید.
6. حفظ ثبات در طول فرایند جوشکاری
جوشکاری TIG نیازمند تمرکز مداوم از ابتدا تا انتها است. اطمینان حاصل کنید که هرگونه عامل حواس‌پرتی در محیط جوشکاری را که ممکن است باعث اختلال یا وقفه در فرایند شود، از بین برده‌اید. همچنین توصیه می‌شود میله‌های پرکننده اضافی را در دسترس نزدیک نگه دارید تا بتوانید بدون ایجاد وقفه‌های غیرضروری به طور یکپارچه به کار خود ادامه دهید. با حفظ ثبات، می‌توانید به نتایج جوشکاری بهتر دست پیدا کنید و اختلالات احتمالی را به حداقل برسانید.
7. هنگام سنگ‌زنی از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید
در جوشکاری TIG، درک اهمیت اقدامات ایمنی برای افراد مبتدی بسیار مهم است. درحالی‌که خود جوشکاری TIG پاشش، جرقه، بخار یا دود کمی ایجاد می‌کند، ضروری است توجه داشته باشید که الکترودهای تنگستن به‌ویژه هنگام سایش برای ایجاد نوک ظریف، کمی رادیواکتیو هستند؛ بنابراین، استفاده از ماسک تنفسی جوشکاری که به طور خاص برای محافظت از مجرای تنفسی طراحی شده است، ضروری است. همچنین، فضایی کاری را انتخاب کنید که در آن تجمع گردوغبار کم باشد و از محل نگهداری ایمن برای مشعل جوشکاری TIG خود برای محافظت از نوک تنگستن اطمینان حاصل کنید. تهویه مناسب در فضای کاری شما برای عملیات جوشکاری معمولی نیز مهم است. اولویت‌دادن به ایمنی، محیطی سالم و محافظت شده برای جوشکاری را تضمین می‌کند.
8. در هنگام سایش الکترود، بر ثبات (یکنواختی) کار خود تأکید کنید
حفظ ثبات در حین سایش الکترود تنگستن، به‌ویژه برای مبتدیان، بسیار مهم است. انتخاب روش سایش طولی (به‌صورت کشیده) یک انتخاب هوشمندانه است، زیرا به ایجاد یک نتیجه یکنواخت در حین جوشکاری کمک می‌کند. درحالی‌که جوشکاران TIG باتجربه ممکن است از تیزکننده تنگستن استفاده کنند، برای مبتدیان توصیه می‌شود از یک سنگ فرز رومیزی استفاده کنند که می‌تواند نتایج عالی به همراه داشته باشد. باتوجه‌به طیف وسیعی از گزینه‌های موجود، انتخاب روشی که به شما امکان می‌دهد الکترودهای خود را بدون ایجاد آلودگی بسایید، بسیار مهم است. با اولویت‌دادن به ثبات در تکنیک سایش خود، می‌توانید به نتایج بهتر جوشکاری دست پیدا کنید.
9. آشنایی با گاز محافظ
در جوشکاری TIG، معمولاً از آرگون 100 درصد به عنوان گاز محافظ استفاده می شود. همچنین، مخلوطی از 75 درصد آرگون و 25 درصد هلیوم گزینه ای محبوب بین جوشکاران است. درک این نکته ضروری است که افزایش مقدار هلیوم در گاز محافظ، دمای قوس را کاهش می دهد که می تواند در ایجاد جرقه مناسب مشکل ایجاد کند. اگر از هلیوم 100 درصد به عنوان بخشی از گاز محافظ خود استفاده کنید، ممکن است شروع فرآیند جوشکاری برایتان دشوارتر شود.
در مرحله یادگیری جوشکاری TIG، توصیه می‌شود سرعت جریان گاز محافظ خود را روی 15-20 فوت مکعب در ساعت تنظیم کنید. تنظیم آن روی مقدار بالاتر، به طور بالقوه می تواند باعث اختلال در جوش شما شود. وقت بگذارید تا با گزینه های مختلف گاز محافظ و تأثیرات آنها آشنا شوید تا عملکرد جوشکاری TIG خود را بهینه کنید.
10. تاحدامکان از میلگردهای بزرگ‌تر استفاده کنید
منطق استفاده از مفتول‌های بزرگ‌تر در جوشکاری TIG کاملاً مشخص است. با استفاده از یک مفتول جوشکاری بزرگ‌تر، سهولت بیشتری را در فرایند تغذیة سیم تجربه خواهید کرد. درحالی‌که قطر استاندارد مفتول در جوشکاری TIG معمولاً 3/32 اینچ یا کمتر است، انتخاب قطر 1/8 اینچ می‌تواند راحتی بیشتری را هنگام یادگیری فرآیند جوشکاری TIG فراهم کند. استفاده از سایز بزرگ‌تر مفتول، حفظ و هدایت فیلر متال را ساده‌تر کرده و در نتیجه، جوش‌هایی صاف‌تر و کنترل‌شده‌تر را امکان‌پذیر می‌سازد.
11. زاویه میلگرد و مشعل نباید یکسان باشد
هنگام کار با تجهیزات جوشکاری TIG، مهم است از قراردادن میلگرد و مشعل در یک زاویه خودداری کنید. هنگامی که آنها در یک زاویه قرار می‌گیرند، گرما در فرایند جوشکاری تمایل به “پرش” دارد. این می‌تواند باعث ذوب‌شدن زودرس میلگرد قبل از حد مطلوب شود و در نتیجه منجر به مهره جوش با کیفیت پایین شود. برای جلوگیری از این، میلگرد را با زاویه‌ای جداگانه به حوضچه جوش تغذیه کنید تا ذوب‌شدن مناسب و مهره جوش رضایت‌بخش‌تری ایجاد شود.
12. به‌جای پایان ناگهانی، قوس خود را به‌آرامی کم کنید
هنگام جوشکاری TIG با دمای مشخص، توصیه می‌شود پدال پا یا هر مکانیزم کنترل دما را حدود 3/4 پایین نگه دارید. این به شما امکان می دهد تا قوس را در انتهای جوش به آرامی دنبال کنید. خاموش کردن ناگهانی دستگاه جوش می تواند منجر به خطر بیشتر ترک خوردگی فلز پایه شود. با کاهش تدریجی قوس، فرآیند خنک سازی کنترل شده و کنترل شده را تضمین می کنید.
13. دستگاه‌های جوشکاری چندمنظوره
با وجود تفاوت‌های اساسی، برخی از دستگاه‌های جوشکاری مدرن قابلیت جوشکاری MIG و TIG را ارائه می‌دهند که باعث افزایش تطبیق‌پذیری آنها در کارگاه می‌شود. اما این به معنای قابلیت تعویض این دو فرایند نیست، بلکه به این معناست که یک دستگاه می‌تواند هر کدام از این فرایندها را به طور جداگانه با ابزار و تنظیمات مناسب انجام دهد.
14. محافظت در برابر برق‌گرفتگی
یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای کاهش خطر برق‌گرفتگی در حین جوشکاری، ایجاد یک محیط غیر رسانا است. با قراردادن مواد غیر رسانا روی سطوحی که آرنج یا دستان خود را روی آنها تکیه می‌دهید، می‌توانید به این امر دست یابید.
دستکش‌های جوشکاری به طور معمول برای محافظت در برابر برق‌گرفتگی استفاده می‌شوند، زیرا سدی بین پوست شما و جریان الکتریکی ایجاد می‌کنند. همچنین، استفاده از فرآورده‌های چوبی به‌عنوان سطح تکیه‌گاه، گزینه دیگری است.
مهم است بدانید که عرق می‌تواند رسانای الکتریسیته باشد، بنابراین استراحت‌کردن و پاک‌کردن عرق اضافی بسیار مهم است. با رعایت نکات ایمنی و حفظ یک محیط غیر رسانا، می‌توانید خطر برق‌گرفتگی را به حداقل برسانید.
15. دستکش‌های نازک برای کنترل بهتر جوشکاری TIG
در جوشکاری TIG، استفاده از دستکش‌های نازک روی دستی که فیلر را تغذیه می‌کند، می‌تواند چندین مزیت داشته باشد. دستکش‌های نازک حس لامسه واقعی‌تر و بهتری را در طول فرایند جوشکاری ارائه می‌دهند. برعکس، دستکش‌های حجیم، ضخیم و سنگین می‌توانند کنترل شما بر فرایند جوشکاری را مختل کرده و بر کیفیت کلی نتایج تأثیر بگذارند. با استفاده از دستکش‌های نازک، می‌توانید کنترل و حس بهتری روی فیلر داشته باشید و امکان تغذیه دقیق‌تر را فراهم کنید. این امر تجربه یادگیری شما را بهبود بخشیده و به شما کمک می‌کند تا تکنیک واقع‌بینانه‌ای برای تغذیه فیلر با استفاده از انگشتان خود توسعه دهید.
سخن پایانی
جوشکاری TIG مهارتی ارزشمند است که می‌تواند درهای بسیاری را به‌سوی فرصت‌های شغلی و پروژه‌های شخصی خلاقانه بگشاید. با تمرین و پشتکار، می‌توانید به تسلط در این تکنیک دست‌یافته و از آن برای خلق آثار زیبا و بادوام استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که ایمنی در هنگام جوشکاری TIG از اهمیت بالایی برخوردار است. حتماً از تجهیزات محافظ مناسب مانند ماسک، دستکش و لباس‌های نسوز استفاده کنید. همچنین، قبل از شروع کار، فضای کار خود را به‌خوبی تهویه کنید و از خطرات احتمالی مانند برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی آگاه باشید.
منابع آموزشی بسیاری برای کمک به شما در یادگیری جوشکاری TIG در دسترس هستند. کتاب‌ها، وب‌سایت‌ها و دوره‌های آموزشی آنلاین همگی می‌توانند اطلاعات و راهنمایی‌های ارزشمندی ارائه دهند. همچنین می‌توانید با جوشکاران باتجربه مشورت کنید و از تجربیات آنها بیاموزید. با صبر و حوصله، تمرین و تعهد به یادگیری، می‌توانید به یک جوشکار TIG ماهر تبدیل شوید و از این مهارت برای سال‌های آینده لذت ببرید.
