تکنیک‌های اولیه جوشکاری که جوشکاران حرفه‌ای هنوز از آن‌ها استفاده می‌کنند

فرقی نمی‌کند که شما به‌تازگی شروع به جوشکاری کرده‌اید یا یک جوشکار حرفه‌ای هستید، به‌احتمال زیاد از همان ابتدای کار برخی تکنیک‌ها را به کار می‌برده‌اید. جوشکاری، همانند هر حرفه دیگری، نیازمند درک اولیه‌ای از تکنیک‌ها و روش‌های استاندارد برای انجام صحیح کار است.
اگر یک فرد مبتدی هستید، شاید از خودتان بپرسید که این تکنیک‌ها چه هستند، آیا آن‌ها را می‌دانید یا چگونه باید از آن‌ها استفاده کنید. نگران نباشید! ما به تمام تکنیک‌های جوشکاری که حتی متخصصان هم روی آن‌ها تکیه می‌کنند و اینکه چگونه می‌توانید آن‌ها را در فرایند جوشکاری خود به کار ببرید، می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا در دنیای مکانیک جوشکاری غوطه‌ور شویم و به اهمیت برخی تکنیک‌های جوشکاری پی ببریم.

1. جوشکاری با پاس مستقیم یا جوشکاری خطی

جوشکاری با پاس مستقیم اغلب اولین تکنیکی است که یک کارآموز یاد می‌گیرد. برای ایجاد یک پاس مستقیم، الکترود به طور مستقیم روی درزجوش کشیده می‌شود. در این روش هیچ حرکت جانبی به جز کشیدن یا هل‌دادن وجود ندارد.

2. جوشکاری ناپیوسته

جوشکاری ناپیوسته که با نام جوشکاری زیگزاگی نیز شناخته می‌شود، به روشی گفته می‌شود که در آن بجای ایجاد یک خط جوش ممتد در طول اتصال، نقاط جوش با فواصل مشخص از هم ایجاد می‌گردند. در این روش، ابتدا یک جوش به طول چند سانتی‌متر (مثلاً 5 تا 10 سانت) ایجاد نموده و سپس به همان اندازه جلوتر رفته و مجددا جوشکاری می‌کنیم. این فرایند را می‌توان به صورت ضربدری نیز انجام داد، به این ترتیب که پس از شروع جوشکاری ناپیوسته از یک طرف اتصال، به انتهای دیگر رفته و جوش بزنیم، سپس به ابتدای کار برگشته و فضای خالی بین دو جوش قبلی را پر کنیم. جالب است بدانید که اولین جوشی که اکثر افراد مبتدی یاد می‌گیرند، جوش ممتد یا خط جوش پیوسته است که در آن به صورت مداوم در یک خط مستقیم جوشکاری می‌کنند.

3. جوشکاری با بافت لوزی

جوشکاری با بافت لوزی شامل ایجاد الگوی رفت و برگشتی برای پوشاندن سطح وسیع‌تری است. این حرکت به شما امکان می‌دهد تا روی جوش‌های رگه‌ای که به‌عنوان جوشکاری چند پاس نیز شناخته می‌شود، پوششی ایجاد کنید. از این تکنیک زمانی استفاده می‌شود که در حال جوشکاری چندلایه روی‌هم (ایجاد چندین جوش روی یک درز) هستید.
در ادامه به برخی از رایج‌ترین تکنیک‌های جوشکاری با بافت لوزی اشاره می‌شود که توسط جوشکاران حرفه‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرد و آشنایی با آنها می‌تواند به بهبود مهارت‌های جوشکاری شما کمک کند. در اینجا برخی از رایج‌ترین تکنیک‌ها آورده شده است:
• حرکت مربعی/C در جوشکاری: این تکنیک برای جوشکاری در هر دو موقعیت تخت و عمودی قابل‌استفاده است.

نحوه انجام جوشکاری حرکت مربعی/C

1. موقعیت شروع: الکترود را در ابتدای درزجوش قرار دهید، به‌گونه‌ای که نوک الکترود در راستای لبه‌های قطعات باشد.
2. حرکت مربعی: الکترود را به‌صورت افقی به سمت راست حرکت دهید و درعین‌حال قوس را به سمت پایین نگه دارید تا عمق نفوذ کافی به دست آید.
3. تغییر جهت: در انتهای حرکت افقی، الکترود را به سمت بالا و سپس به سمت چپ حرکت دهید تا یک مربع کامل ایجاد شود.
4. تکرار: مراحل 2 و 3 را تا زمانی که کل درز جوش پر شود، تکرار کنید.

• جوشکاری دایره‌ای: حرکت دایره‌ای یکی از مهارت‌های ارزشمند در جوشکاری تخت است. این تکنیک برای جوش‌های سطحی نیز بسیار مناسب می‌باشد.

نحوه انجام جوشکاری دایره‌ای

1. الکترود را با زاویه مناسب (معمولاً 15 تا 25 درجه) نگه دارید.
2. قوس را در مرکز نقطه موردنظر برای جوش روشن کنید.
3. با حرکتی دایره‌ای و پیوسته، الکترود را به‌دور قوس بچرخانید.
4. سرعت حرکت را طوری تنظیم کنید که عرض جوش موردنظر را به دست آورید.
5. طول قوس را ثابت نگه دارید و مراقب باشید که به فلز پایه برخورد نکند.
6. پس از اتمام جوش، از یک برس سیمی برای تمیزکردن سرباره استفاده کنید.
• تکنیک بافت هشت (هشت انگلیسی) و زیگزاگ: تکنیک بافت هشت و زیگزاگ روشی مناسب برای ایجاد پاس پوششی (پوشش‌دهی) در حالت جوشکاری عمودی یا افقی است.

نحوه انجام جوشکاری بافت هشت و زیگزاگ

1. جریان و ولتاژ جوشکاری را مطابق با ضخامت و جنس قطعات تنظیم کنید.
2. الکترود را با زاویه 15 تا 20 درجه نسبت به سطح قطعه کار نگه دارید.
3. قوس الکتریکی را ایجاد کنید.
4. با حرکات زیگزاگی یا هشت شکل، الکترود را در امتداد درزجوش حرکت دهید.
5. طول هر حرکت را بین 2 تا 3 برابر عرض الکترود در نظر بگیرید.
6. عمق ذوب را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که به طور کامل به ریشه درز نفوذ کند.
7. پس از اتمام هر حرکت، الکترود را به طور مختصر مکث دهید تا فلزمذاب فرصت جامد شدن پیدا کند.
8. به طور مداوم سرباره را از روی درزجوش پاک کنید.
9. پس از اتمام جوشکاری، اجازه دهید تا فلز به‌آرامی سرد شود.
10. در صورت نیاز، درزجوش را با فرز یا سنگ سنباده صاف و صیقلی کنید.

• تکنیک J: تکنیک جوشکاری J برای اتصالات لب‌به‌لب و درزهای سر به دم مناسب‌ترین روش است.
در این روش، الکترود با زاویه 45 درجه نسبت به صفحه کار نگه داشته می شود و حرکات جوشکاری به صورت “J” معکوس (مانند حرف J وارونه) انجام می شود. این تکنیک نفوذ عمیقی را در محل اتصال ایجاد می کند و برای ایجاد اتصالات قوی و با کیفیت بالا ایده آل است.

• تکنیک T: این تکنیک زمانی که در موقعیت جوشکاری سربالا یا عمودی قرار دارید، بسیار کاربردی است.

مراحل جوشکاری با تکنیک T

1. جریان و ولتاژ مناسب را برای الکترود یا مشعل انتخاب کنید.
2. یک قوس الکتریکی بین الکترود و قطعه کار ایجاد کنید.
3. الکترود یا مشعل را به‌آرامی در امتداد لبه اتصال حرکت دهید و در همان زمان فلزمذاب را به داخل حفره جوش اضافه کنید.
4. از حرکات زیگزاگی یا حرکات هشت شکل برای ایجاد نفوذ مناسب و جلوگیری از ایجاد حفره استفاده کنید.
5. به طور مداوم طول قوس و زاویه الکترود یا مشعل را تنظیم کنید.
6. در صورت نیاز، از چندین پاس برای پر کردن کامل حفره جوش استفاده کنید.

• بافت پلکانی مستقیم: بافت پلکانی مستقیم روشی است که معمولاً برای جوشکاری چند پاسه و یا ایجاد ریسمان‌های جوش استفاده می‌شود. این روش در تمامی وضعیت‌های جوشکاری قابل اجرا است.

نحوه انجام تکنیک جوشکاری بافت پلکانی مستقیم

1. اولین پاس را به‌صورت مستقیم اجرا کنید.
2. برای پاس دوم، الکترود را به‌صورت پلکانی و با فاصله‌ای مشخص از لبه جوش قبلی حرکت دهید.
3. زاویه الکترود را ثابت نگه دارید و از حرکات یکنواخت استفاده کنید.
4. مراحل 2 و 3 را برای پاس‌های بعدی تکرار کنید.

3. جوشکاری چند پاس

هنگام جوشکاری یک صفحه ضخیم، برای پر کردن شکاف و ایجاد جوش محکم به بیش از یک جوش خطی و جوشکاری چند پاس نیاز است.
جوشکاری چند پاس به بهترین وجه به‌عنوان قراردادن چندین مهره روی اتصال تعریف می‌شود. چند پاس پس از قراردادن یک‌مهره نیاز به استفاده از تکنیک بافت دارد. ایجاد مکث کوتاه هنگام بافت به جلوگیری از هرگونه زیربری و دستیابی به همجوشی کامل مواد شما کمک می‌کند.
در جوشکاری چند پاس، با استفاده از تکنیک‌های بافت، مهره‌های جوش را روی‌هم قرار می‌دهید تا کل ضخامت صفحه جوش داده شود. مکث کوتاه هنگام بافت به‌منظور ذوب کامل لبه‌های جوش (جوشکاری عمودی) و یکنواخت کردن حوضچه مذاب (جوشکاری تخت) انجام می‌شود.

4. جوش نقطه‌ای (خال‌جوش)

جوش نقطه‌ای (خال‌جوش) اغلب برای حفظ پایداری فلز در حین جوشکاری استفاده می‌شود. همچنین این روش برای جلوگیری از هرگونه اعوجاج ناخواسته بسیار کاربردی است. به‌عنوان‌مثال، هنگام جوشکاری لوله مربعی، باید هر گوشه را با جوش نقطه‌ای ثابت کرد. بااین‌حال، ابتدا باید فلز را در گیره قرار دهید و آن را محکم کنید، سپس گوشه‌های مقابل را با جوش نقطه‌ای به هم وصل کنید تا فاصله‌ها در اطراف لوله یکنواخت باقی بماند.

سخن پایانی

در این مقاله، به بررسی برخی از تکنیک‌های اولیه جوشکاری که در بین جوشکاران حرفه‌ای همچنان رایج هستند، پرداختیم. تسلط بر این اصول، پایه‌ای اساسی برای تبدیل‌شدن به یک جوشکار ماهر و کارآمد است.
به یاد داشته باشید که جوشکاری مهارتی است که با تمرین و ممارست به دست می‌آید. پس از فراگیری اصول اولیه، صبر و حوصله داشته باشید و به طور مداوم تمرین کنید. با گذشت زمان، مهارت و تجربه شما افزایش می‌یابد و به‌مرور قادر خواهید بود پروژه‌های جوشکاری پیچیده‌تر و چالش‌برانگیزتری را به انجام برسانید.
علاوه بر موارد ذکر شده در این مقاله، منابع آموزشی متعددی اعم از کتاب‌ها، مقالات، و ویدئوهای آموزشی در دسترس شما هستند که می‌توانید از آن‌ها برای ارتقای دانش و مهارت‌های خود در زمینه جوشکاری استفاده کنید.
همیشه به‌خاطر داشته باشید که ایمنی، مهم‌ترین اصل در جوشکاری است. قبل از شروع هر گونه کار جوشکاری، از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید و از روش‌های صحیح و استاندارد جوشکاری پیروی کنید.