الکترودهای جوشکاری، از اقلام بسیار کاربردی و مهم در صنعت جوشکاری هستند. این الکترودها انواع بسیار زیادی دارند که بر حسب شرایط باید از مناسبترین آنها استفاده کرد. یکی از الکترودها، الکترود پایه مس است که از آن برای جوشکاری آلیاژهای مس و برنز استفاده می‌شود. در ادامه با این الکترود بیشتر آشنا شده و به کاربردهای آن در صنعت پی می‌بریم.
الکترود پایه مس چیست؟
همانطور که گفته شد الکترود پایه مس، از انواع پرکاربرد الکترودهای جوشکاری بوده که از آن برای جوش دادن آلیاژهای مسی و برنزی استفاده می‌شود. الکترود پایه مس، جزو پرفروشترین و پرمصرف‌ترین الکترودها است و نسبت به برخی از الکترودهای دیگر از مقاومت بسیار خوبی برخوردار می‌باشد. در زمان جوشکاری با این الکترود، جریان الکتریکی به بهترین شکل ممکن هدایت شده و جوشکاری با بالاترین کیفیت ممکن انجام می‌گیرد. الکترودهای پایه مس که به عنوان مونل هم شناخته می‌شوند، تنوع بسیاری زیادی دارند. برای همین هنگام خرید الکترود پایه مس، میتوان مناسبترین آن را بر اساس شرایط و نوع جوشکاری انتخاب و خریداری کرد. در زیر به چند مورد از پرفروشترین مدل‌های الکترود پایه مس اشاره می‌کنیم.
الکترود پایه مس ایساب OK 94.25
این نوع از الکترودهای پایه مس، برای جوشکاری لوازم مسی و برنزی بسیار ایده‌آل هستند. همچنین از آنها میتوان برای لایه‌دهی فولادها نیز استفاده کرد. الکترودهای OK 94.25، بر اساس استانداردهای خاصی در کشور سوئد ساخته می‌شوند.
الکترود پایه مس ایساب OK 94.35
این دسته از الکترودها نیز جزو بهترین و پرفروشترین الکترودهای پایه مسی هستند. از الکترودهای پایه مس OK 94.35 میتوان برای جوشکاری قطعات مختلفی استفاده کرده و از پایداری و مقاومت بی‌نظیر آنها بهره‌مند شد.
الکترود پایه مس ایساب OK 94.55
الکترودهای OK 94.55 از دیگر الکترودهای شناخته شده بر پایه مس هستند. این الکترودها نیز مقاومت بسیار بالایی دارند و در برابر خوردگی مقاوم عمل می‌کنند. از این دسته از الکترودهای جوشکاری میتوان برای حوزه‌ها و صنایع مختلفی استفاده کرد.
چرا از مس آلیاژی برای ساخت الکترود استفاده می‌شود؟
مس یکی از فلزات بسیار پر کاربرد در صنعت است و به عنوان یکی از فراوان‌ترین فلزات موجود در طبیعت شناخته می‌شود. در واقع یکی از دلایلی که از این آلیاژ برای ساخت الکترود استفاده می‌شود، همین کمیاب نبودن آن است. مس از خواص فیزیکی و شیمیایی مختلفی برخوردار است و آلیاژهای مختلفی از آن در طبیعت به وفور یافت می‌شود. الکترودهای جوشکاری که از مس ساخته می‌شود، برای جوشکاری مقاومتی بسیار مناسب هستند. دلیل آن هم این است که مس در برابر حرارت و انتقال گرما، مقاومت پایینی دارد. علاوه بر این، مس از بهترین فلزات برای هدایت جریان الکتریکی است. برای همین میتوان از آن با خیال آسوده در ساخت الکترودها استفاده کرده و از خواص منحصربفرد آن بهره‌مند شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مس باعث می‌شود تا در جوشکاری سبب ایجاد اتصال تمیز و با کیفیتی بشود.
دسته‌بندی آلیاژهای مس برای ساخت الکترود
آلیاژهای مس را میتوان به 5 دسته و کلاس زیر تقسیم کرد:
آلیاژهای کلاس یک
همانطور که اشاره شد دلیل استفاده از مس آلیاژ برای ساخت الکترودها، مقاومت پایین و استحکام بالای آلیاژهای آن است. برای همین در جوشکاری مقاومتی نظیر نقطه‌ای و درزی بسیار پر کاربرد است. اولین گروه مس آلیاژی برای ساخت الکترود، مس و کادمیم است. این گروه که با نام کلاس یک شناخته می‌شود، از ترکیب 99 درصد مس و یک درصد کادمیم ساخته می‌شود. از خصوصیات این کلاس میتوان به حرارت و انتقال جریان بالای آن اشاره کرد.
آلیاژهای کلاس دو
آلیاژهای مس کلاس دو، از بهترین آلیاژها برای ساخت الکترود هستند. برای همین نسبت به گروه یک، از کاربرد بیشتری در تولیدات انبوه جوشکاری مقاومتی برخوردار است. دلیل آن هم این است که این دسته از آلیاژها، از حرارت و انتقال جریان کمتری برخوردار بوده و سازگاری بیشتری دارند. حرارت کمتر این آلیاژها، از ایجاد چسبندگی جلوگیری کرده و باعث انجام جوشکاری با کیفیت بالا می‌شود. آلیاژهای مس کلاس دو، ترکیبی از مس و کروم هستند. از این آلیاژها میتوان برای فرایندهای ریخته‌گری نیز استفاده کرد.
آلیاژهای کلاس سه
آلیاژ کلاس سه، ترکیبی از مس، نیکل یا کبالت و بریلیم است. این دسته از آلیاژها برای جوشکاری مواد آستردار یا پوشش‌دار بسیار مناسب هستند. دلیل آن هم این است که آلیاژهای مس کلاس سه، از مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند. مس آلیاژی شماره سه، از هدایت الکتریکی کمتری نسبت به دو کلاس قبلی برخوردار است؛ اما از آنجایی که مقاومت بالایی در برابر تغییر شکل حاصل از فشار زیاد دارد، به یکی از الکترودهای بسیار مهم و کاربردی تبدیل شده است. از الکترودهای تولید شده با آلیاژهای کلاس سه مس، میتوان برای جوشکاری فلزاتی مانند فولادهای ضد زنگ و آلیاژهای نیکونل استفاده کرد.
آلیاژهای کلاس چهار
در این گروه از آلیاژهای مسی نیز عنصر بریلیم وجود دارد؛ اما مقدار آن نسبت به کلاس 3 بیشتر است. این ماده با مقداری کبالت و مقدار زیادی از مس ترکیب شده است و باعث ایجاد یک آلیاژ متفاوت شده است. این گروه از آلیاژهای مسی، برای ساخت الکترودهای مخصوص جوشکاری نقطه‌ای و درزی مناسب نیستند. دلیل آن هم این است که آلیاژهای کلاس چهار مس، از توانایی پایینی نسبت به هدایت حرارت و جریان الکتریکی برخوردار هستند. از دیگر خصوصیات این گروه میتوان به تمایل زیاد به شکنندگی آنها اشاره کرد. برای همین جهت برخورد با سطوح جوش کوچک مناسب نیستند. از این رو از آنها در ساخت الکترودهای جوشکاری تحت فشار که سطح جوش بزرگی دارند، استفاده می‌شود. به آلیاژهای کلاس چهار مس، آلیاژهای پیر سختی مس هم می‌گویند. چرا که این آلیاژها از سختی و مقاومت بسیار بالایی نسبت به فشار برخوردار هستند.
آلیاژهای کلاس پنج
آخرین گروه مس آلیاژی برای ساخت الکترود، کلاس پنج است. در این کلاس، از ترکیب 12 درصد آلیاژ آلومینیوم و برنز به همراه 88 درصد مس استفاده شده است. این گروه از استحکام و مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند و می‌توانند در برابر ساییدگی و جرقه‌های ایجاد شده، به طور ناپیوسته مقاومت زیادی از خود نشان دهند. برای همین است که از آلیاژهای کلاس پنج مس، در ساخت الکترودهای جوشکاری جرقه‌ای استفاده زیادی می‌شود. آلیاژ گروه 5، جزو آلیاژهای کاربردی در تولیدات انبوه جوشکاری کارخانه‌ها است.
الکترودهای پایه مس چه ویژگی‌های خاصی دارند؟
هر یک الکترودهای موجود در بازار، از خصوصیات و ویژگی‌های خاص خود برخوردار هستند. افراد جوشکار می‌توانند بر اساس این خصوصیات، بهترین الکترود جوشکاری را برای خود شناسایی کرده و از طریق آن عمل جوشکاری را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. الکترودهای پایه مس نیز از این قاعده مستثنی نیستند و ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی دارند. در زیر به مهمترین ویژگی‌های الکترود پایه مس اشاره می‌کنیم.:
- الکترودهای پایه مس مقاومت بسیار بالایی دارند و در برابر خوردگی خیلی خوب عمل می‌کنند.
- کیفیت جوشکاری صورت گرفته با این الکترودها، بسیار بی‌نظیر است.
- همچنین استقامت جوشکاری با الکترود پایه مس بسیار بالا است.
- الکترود پایه مس کاربرد بسیار گسترده‌ای دارد و میتوان از آن در موارد مختلفی استفاده کرد.
- از این الکترود میتوان برای جوشکاری در محیط باز و بسته استفاده کرد.
- الکترود پایه مس برای اتصال انواع فلزهای مختلف به هم کاربرد دارد.
- همچنین میتوان از آن برای جوش دادن غیر فلزات به یکدیگر نیز استفاده کرد.
- در جوشکاری با الکترود پایه مس، از جریان الکتریکی شهری استفاده می‌شود.
علاوه بر موارد اشاره شده، یکی دیگر از خصوصیات الکترود پایه مس نیاز به سیستم خنک کننده است. برای این کار از گازهای بی‌اثر و خنثی استفاده می‌شود. همچنین برای انجام جوشکاری با الکترود پایه مس، نیاز به تجهیزات مختلفی چون نگهدارنده‌ها، میله‌ها، مشعل‌ها، گیره‌ها، منبع حرارتی، پیچ‌ها و غیره است. توجه داشته باشید کار با الکترودهای پایه مس، بسیار حساس است. برای همین اگر در جوشکاری مبتدی هستید و برای بار اول قرار است از این الکترودها استفاده نمایید، بهتر است از تجربه و کمک جوشکاران حرفه‌ای بهره ببرید.
کاربردهای الکترود پایه مس
حال که با الکترود پایه مس و ویژگی‌های آن آشنا شدیم، بهتر است به بررسی کاربردهای آن بپردازیم. همانطور که اشاره داشتیم، الکترود پایه مس جزو الکترودهای بسیار پرکاربردی است. به خاطر همین کاربرد گسترده الکترود پایه مس، از آن در مصارف مختلفی استفاده می‌شود. در زیر به چند کاربرد مهم این الکترود اشاره می‌کنیم.
- مناسب برای ساخت تجهیزات الکتریکی و برقی
- مناسب برای ساخت لوازم خانگی مختلف
- مناسب برای استفاده در صنعت کشتی‌سازی
- مناسب برای ساخت قطعات مربوط به خودرو
- مناسب برای صنعت هواپیماسازی و ساخت قطعات آن
قیمت الکترود جوشکاری بر پایه مس
قیمت الکترود پایه مس، بر اساس آلیاژهای به کار رفته در آن متفاوت است. همچنین قیمت این الکترودها بر حسب قطر و اندازه‌شان محاسبه می‌گردد. از این رو قیمت الکترود پایه مس، به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که هنگام خرید باید مورد توجه قرار بگیرند. شما می‌توانید الکترود پایه مس را به صورت تک یا عمده از بازار خرید کنید و از مزایا و ویژگی‌های مثبت آن در جوشکاری بهره‌مند شوید.
جمع بندی
الکترود پایه مس، یکی از الکترودهای بسیار پر مصرف و کاربردی در صنعت است. این الکترود از ترکیب زیادی از ماده مس با آلیاژهای دیگر ساخته می‌شود و بیشتر برای جوشکاری آلیاژهای مسی و برنزی کاربرد دارد. از خصوصیات این الکترود میتوان به جریان الکتریکی، کیفیت و مقاومت بسیار بالای آن اشاره کرد.
