الکترود جوشکاری از تجهیزات مهم در این صنعت است که جهت ایجاد جوش و پر کردن فضای خالی بین دو سطح یا قطعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این الکترودها در انواع گوناگونی موجود هستند و مدل‌های مختلفی دارند. یکی از این الکترودها هم الکترود برش و شیارزنی است که برای سوراخ کردن و برش دادن فلزات کاربرد دارد. در ادامه مطلب به بررسی بیشتر این نوع الکترودها می‌پردازیم و با خصوصیات و ویژگی‌های آن آشنا می‌شویم.
الکترود برش و شیارزنی چیست؟
همانطور که اشاره کردیم برای برش دادن فلزات و ایجاد سوراخ در آنها، از الکترودی تحت عنوان الکترود برش و شیارزنی استفاده می‌شود. زمانی که جوشکار نیاز به سوراخ کردن آلیاژهایی چون فولاد و چدن داشته باشد، باید این کار را با دقت زیادی انجام دهد تا تمامی سوراخ‌ها و شیارها به یک اندازه باشند. برای این کار هم از الکترود برش و شیارزنی استفاده می‌کنند. در واقع این الکترودها برای این استفاده می‌شوند که تمامی شیارها، سوراخ‌ها و برش‌ها به یک اندازه باشند و از نظر شکل ظاهری کاملا منظم و مشابه با هم باشند.
الکترود برش و شیارزنی همچون انواع الکترودهای جوشکاری، در مدل‌های مختلفی در بازار موجود است و توسط شرکت‌های مختلفی تولید می‌گردد. یکی از این شرکت‌ها هم شرکت صنعتی آما است که تاکنون الکترودهای متعددی را روانه بازار کرده است. از جمله الکترودهای مخصوص برش و شیارزنی آما میتوان به مدل 1006Y اشاره کرد که کیفیت بسیار قابل قبولی دارد.
بررسی الکترود شیار و برش زنی 1006Y
الکترود 1006Y محصولی از برند معروف آما است که جهت برش، شیار زدن و ایجاد سوراخ بر روی فولاد و چدن به کار برده می‌شود. همچنین از این الکترود میتوان در اصلاح قطعات و کارهای تخریبی استفاده کرده و سبب ایجاد سطحی تمیز و خالی از تجمع کربن شد. جهت ایجاد شیار زدن با الکترود 1006Y، باید آن را در زاویه 5 الی 10 درجه از سطح کار نگه دارید. برای سوراخ کردن یا بیرون راندن پرچ نیز باید آن را به صورت عمود بر سطح نگه دارید. این الکترود در سایزهای مختلفی نظیر 3.2، 4 و 5 میلی متر موجود است که بسته به نوع کار باید به خرید الکترود با قطر مناسب پرداخته شود.
کاربردهای الکترود برش و شیارزنی
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم، الکترود برش جهت ایجاد هرگونه شیار و سوراخ به کار برده می‌شود. این مهمترین کاربرد الکترود برش و شیارزنی است و از آن بیشتر برای اعمال سوراخ و شیار بر روی آلیاژهایی چون چدن و فولاد استفاده می‌شود. این الکترودها هم در اندازه و مدل‌های مختلفی موجود هستند که هنگام خرید باید به این موارد توجه شود. در واقع اگر بخواهید به خرید الکترود برش و شیارزنی بپردازید، باید آن را در قطر و اندازه مناسبی خریداری کنید تا به سوراخ و شیار با اندازه دلخواه خود برسید. بر این اساس باید اندازه مورد نظر را به فروشنده اعلام کنید تا بر اساس آن به شما بهترین الکترود را پیشنهاد نماید.
در زیر به کاربرد الکترود برش و شیارزنی به صورت مفصل‌تر می‌پردازیم:
- گاهی اوقات هنگام جوشکاری، برخی از قسمت‌های فلز مورد آسیب قرار می‌گیرد و کار خراب می‌شود. در این شرایط میتوان جهت اصلاح بخش‌های آسیب دیده از الکترود برش استفاده کرد. همچنین اگر نیاز باشد بخشی از فلز یا جوش‌های اعمال شده از بین بروند، میتوان از همین الکترود استفاده کرد.
- افرادی که از الکترود برش و شیارزنی مناسب استفاده می‌کنند، میتوانند به اعمال سوراخ و ایجاد شیار به شکل منظم بپردازند و کار را با دقت هرچه تمامتر انجام دهند. همچنین در کنار این مورد، میتوان از جمع شدن کربن در محل جوش جلوگیری کرده و استحکام و کیفیت کار را افزایش داد.
خصوصیات الکترود برش و شیارزنی
الکترود برش و شیارزنی از انواع الکترودهای جوشکاری پر کاربرد است که نه تنها برای ایجاد شیار و سوراخ کاربرد دارد، بلکه برای اصلاح جوش و یا برش بخشی از جوش نیز میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. این موضوع باعث شده تا از این الکترود بتوان در صنایع مختلفی استفاده کرد و از مزایای آن بهره مند شد. حال اگر قصد دارید از الکترود برش و شیارزنی جهت ایجاد شیار استفاده کنید، زاویه الکترود باید نسبت به سطح جوش 5-10 درجه کج باشد. اما اگر قرار بر ایجاد سوراخ با این الکترود باشد، باید آن را به صورت کاملا عمود نگه دارید تا سوراخ در محل مورد نظر و با همان اندازه ایجاد شود.
راهنمای خرید بهترین الکترود جوشکاری
از آنجایی که الکترود از مهمترین ابزارها و تجهیزات جوشکاری است، در خرید آن باید به موارد زیادی توجه کرد. در ادامه به بررسی موارد مهمی که هنگام خرید الکترود جوشکاری باید به آنها توجه داشته باشید می‌پردازیم.
1. جنس الکترود جوشکاری
یکی از مهمترین فاکتورها در هنگام خرید الکترود جوشکاری، در نظر گرفتن جنس آن است. در واقع شما باید بدانید که الکترود از چه متریالی ساخته شده است و چه جنسی دارد. جنس الکترود گویای تمام ویژگی‌ها و کاربردهای آن است و میتوان از این طریق به کاربردها و موارد استفاده از آن به خوبی پی برده شود. برای مثال اگر یک الکترود مخصوص جوش نیکل باشد، میتوانید از آن جهت جوش دادن آلیاژ نیکل استفاده کنید تا جوشکاری به بهترین شکل ممکن صورت بگیرد.
2. شکل الکترود جوشکاری
در حالت کلی الکترودها به دو شکل پوشش‌دار و بدون پوشش موجود هستند که هر کدام از ویژگی‌ها و کاربردهای به خصوصی برخوردار می‌باشند. همچنین الکترودهای پوشش‌دار نیز دارای انواع مختلفی هستند که هنگام انتخاب و خرید باید به خصوصیات آنها توجه شود. در این رابطه هم میتوان به الکترود با پوشش اسیدی، الکترود با پوشش قلیایی، الکترود با پوشش روتیلی و الکترود با پوشش سلولزی اشاره کرد.
3. ضخامت پوشش الکترود
از دیگر موارد مهمی که هنگام خرید الکترود پوشش‌دار باید مورد توجه قرار بگیرد، ضخامت پوشش است. هر چقدر میزان ضخامت بیشتر باشد، آمپر بیشتر و قوی‌تری برای ذوب کردن آن نیاز خواهد بود. برای همین باید به این موضوع نیز توجه کرده و یک الکترود با پوشش مناسب خریداری کرد. همچنین به یاد داشته باشید که دستگاه جوش نیز باید متناسب با ضخامت الکترود باشد و قدرت کافی جهت ذوب آن را داشته باشد.
4. جنس پوشش الکترود جوشکاری
پوشش الکترود جوشکاری از تنوع زیادی برخوردار است و هر یک برای شرایط خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای همین باید در کنار توجه به جنس الکترود، به جنس پوشش آن نیز توجه کرده و این موضوع در نظر گرفته شود که آیا این جنس برای پروژه مورد نظر قابل استفاده است یا خیر. به عنوان مثال اگر قصد دارید به جوشکاری افقی یا گوشه‌ای بپردازید، میتوانید به سراغ الکترود با پوشش روتیلی بروید. این الکترودها سبب بهتر انجام شدن جوشکاری در این حالات می‌شوند.
5. کیفیت الکترود جوشکاری
هر چقدر متریال و تجهیزات جوشکاری از کیفیت بالاتری برخوردار باشند، عمل جوش نیز با کیفیت بهتری صورت می‌گیرد. برای همین هنگام خرید الکترود جوشکاری به کیفیت آن توجه کنید و به سراغ خرید الکترودی بروید که از ناخالصی کمتری برخوردار باشد. همچنین توجه کنید که الکترود در زمان جوشکاری مقاومت خود را از دست نمی‌دهد.
6. اندازه و قطر الکترود
هنگام خرید الکترود جوشکاری به قطر الکترود توجه کنید و آن را سازگار با ضخامت فلز پایه در نظر بگیرید.
7. نوع جوشکاری
آخرین نکته در انتخاب و خرید الکترود جوشکاری، در نظر گرفتن نوع جوشکاری است. از آنجایی که هر یک از مدل‌های الکترود برای یک نوع جوشکاری تولید شده‌اند، نمیتوان از یک مدل از آنها برای تمام مدل‌های جوشکاری استفاده کرد. از این رو باید مطمئن شوید که الکترود مورد نظرتان برای پروژه مناسب است و میتوانید با آن به بهترین شکل ممکن به جوشکاری بپردازید.
انواع پوشش الکترود و کاربردهای هر کدام
در این بخش به بررسی انواع جنس پوشش الکترود می‌پردازیم و با خصوصیات و کاربردهای هر یک بیشتر آشنا می‌شویم.
- پوشش سلولزی: بخش زیادی از این پوشش‌ها را سلولز تشکیل می‌دهد و سطحشان به صورت ناهموار است. الکترودهای حاوی پوشش سلولزی، از قدرت یونیزاسیون زیادی برخوردار هستند و عمق نفوذ بالایی را در جوشکاری ایجاد می‌کنند. از این دسته از الکترودها میتوان در شرایط مختلف جوشکاری استفاده کرد.
- پوشش روتیلی: درصد زیادی از این پوشش را اکسید تیتانیوم تشکیل می‌دهد. این موضوع باعث شده تا این الکترود جهت جوشکاری در تمام حالات مناسب باشد و بتوان سرباره را به راحتی از سطح جوش جدا کرد.
- پوشش قلیایی: مواد تشکیل دهنده این پوشش، کربنات کلسیم است و تنها کمی فلورید کلسیم در آن به کار رفته است. از خصوصیات این الکترودها باید به زنگ زدگی کمتر و قابل استفاده بودن برای جوش دادن فولادهای کم آلیاژ و پر آلیاژ اشاره کرد.
- پوشش اسیدی: این الکترودها حاوی روکشی از اکسیدها، کربنات منگنز، آهن و کمی سیلیسیم هستند. برای همین کاربرد این الکترود بسیار زیاد است و از آن استفاده‌های مختلفی می‌شود. از مهمترین ویژگی‌های الکترود با پوشش اسیدی میتوان به ایجاد جوش‌های تمیز و صاف اشاره کرد.
جمع بندی
در این مطلب در رابطه با الکترود برش و شیارزنی صحبت کردیم و با کاربردهای آن آشنا شدیم. همانطور که اشاره کردیم این الکترودها جهت ایجاد برش، شیار و سوراخ‌های هم اندازه کاربرد دارند. از آنها هم بیشتر بر روی آلیاژهای فولادی و چدنی استفاده می‌شود.
