استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ جزو آلیاژهای فلزی بسیار پر مصرف است. دلیل پر مصرف بودن این آلیاژ به خاطر مزایای زیادی است که دارد. مهمترین مزیت استیل، طول عمر بالا و دوام زیاد آن است. همچنین همانطور که از نام آن مشخص است، این آلیاژ به سختی دچار زنگ‌زدگی و خوردگی می‌شود و نسبت به زنگ‌زدن مقاومت زیادی دارد. با این حال گاهی اوقات سطح آلیاژ استیل کدر شده و نیاز به جلادهی پیدا می‌کند. در ادامه به بررسی بهترین راهکارها برای براق کردن استیل و قطعات استیل می‌پردازیم.
آلیاژ استنلس استیل چیست؟
استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ، یک آلیاژ فولادی است که در برابر اکسیدشدگی و خوردگی از خود مقاومت زیادی نشان می‌دهد. این آلیاژ در ساختار خود از ترکیبات نیکل، کروم، مولیبدن و غیره برخوردار است. خصوصیت و تفاوت آن هم با دیگر فولادهای معمولی این است که در برابر رطوبت و هوا لکه نمی‌شود و زنگ نمی‌زند. حداقل کروم موجود در استنلس استیل برابر با 11 درصد بوده و حداکثر 1.2 درصد آن را کربن تشکیل می‌دهد. وجود کروم در ترکیبات این آلیاژ باعث شده تا یک خاصیت حفاظتی یا رویین شدن در برابر خوردگی پیدا کند. علت ایجاد این خاصیت تشکیل لایه اکسید کروم بسیار چسبنده با ضخامت تقریبی 100 آنگستروم بر روی سطح ورق استیل است.
خاصیت رویینگی یا رویین شدن استنلس استیل، با افزایش درصد کروم بیشتر می‌شود. زمانی که درصد کروم به 25 الی 30 درصد افزایش پیدا کند، خاصیت اصلی ورق یعنی همان مقاومت به خوردگی هم بیشتر می‌گردد. از سوی دیگر ورق استنلس استیل نسبت به درجه حرارت‌های بالا از خود مقاومت زیادی نشان می‌دهد. از انواع آلیاژهای مقاوم به حرارت‌های بالا میتوان به ورق استیل 309 و 310 اشاره کرد.
انواع آلیاژ استنلس استیل و کاربردهای آنها
پیش از بررسی بهترین راه‌ها برای براق کردن استیل، بهتر است کمی با انواع استنلس استیل و کاربردهای آنها آشنا شویم.
- استنلس استیل 304: این ورق برای صنایع مختلفی از جمله مخازن و کشتی‌های حامل مایعات خورنده، ابزارهای پخت و پز، تجهیزات سلف و لوازم برودتی کاربرد دارد.
- استنلس استیل 430: از کاربردهای استنلس استیل 430 باید به سینک ظرفشویی، طراحی تجهیزات داخلی و پوشش بام ساختمان اشاره کرد.
- استنلس استیل 316: این آلیاژ از پرمصرفترین آلیاژهای استنلس استیل است که در محیط‌های حاوی کلر، لوله‌ها و مخازن، صنایع کاغذ و خمیر کاغذ، نفت و هیدرومتالورژی بیشترین کاربرد را دارد.
- استنلس استیل 309: از کاربردهای این آلیاژ باید به قطعات کوره، مبدل‌های کاتالیزوری و سیستم‌های اگزوز اشاره کرد.
- استنلس استیل 310: کاربرد استنلس استیل 310 در بسیاری از لوله‌ها، قطعات کوره و مبدل‌های آمونیاک است.
کدر شدن استیل و نیاز به جلادهی
همانطور که متوجه شدیم آلیاژ استنلس استیل یک آلیاژ مقاوم نسبت به اکسیداسیون و خوردگی است و در برابر دماهای بالا از خود مقاومت زیادی نشان می‌دهد. با این حال این آلیاژ هم همچون بسیاری از آلیاژهای دیگر مشکلاتی دارد که از مهمترین آنها باید به کدر شدن و از بین رفتن جلای فلزی سطح آن اشاره کرد. البته این مشکل در دراز مدت خود را نشان می‌دهد و اغلب پس از استفاده طولانی از لوازم ساخته شده از استنلس استیل مشاهده می‌گردد. زمانی که سطح استنلس استیل کدر شود، میتوان به جلادهی و براق کردن آن پرداخته و سطح آن را همچون روز اول درخشان و براق کرد.
پرداخت کاری یا پولیش استیل چیست؟
پرداخت‌کاری یا پولیش استنلس استیل، به معنای صیقل دادن، صاف کردن و براق کردن سطح آن است. با این کار میتوان سطح آلیاژ را به خوبی صیقل داده و آن را به شکل اول خود درآورد. پرداخت‌کاری استیل از بهترین راه‌های موجود برای از بین بردن آلودگی‌ها و ضایعاتی است که سبب کدرشدگی و تغییر رنگ سطح استیل شده‌اند. البته این کار به راحتی نبوده و نیاز به استفاده از تجهیزات خاصی دارد.
در حال حاضر روش‌های مختلفی برای پولیش یا همان پرداخت‌کاری استنلس استیل و براق کردن ظروف استیل وجود دارد. هر شخصی میتواند از یکی از این روش‌ها استفاده کرده و سطح تجهیزات و لوازم ساخته شده از استیل را به خوبی جلا دهد. بنابراین اگر شاهد کدرشدگی سطوح استیل هستید، نگران نباشید. چرا که راه‌های زیادی برای براق کردن و جلا دادن به آن وجود دارد.
انتخاب روش پرداخت استیل با توجه به نوع آن
استنلس استیل یا همان فولاد ضد زنگ از سطح و بافت مشخصی برخوردار است. کیفیت سطح استیل بسیار متنوع و عامل جذابیت آن است. استیل‌های براق از سطح آینه‌ای و استیل‌های خش‌دار از سطح مات با بافت بسیار ظریف برخوردار هستند. برای همین جهت حفظ زیبایی استیل باید به نوع سطح آن توجه کرده و از یک روش مناسب برای پولیش آن استفاده کرد. از سوی دیگر در زمان پاکسازی یا پرداخت‌کاری استیل باید دستمال یا عامل پرداخت را در جهت دانه‌بندی و بافت سطح حرکت داده تا به بافت اصلی آن آسیب وارد نشود.
بهترین روش‌های خانگی برای تمیز کردن فولاد ضد زنگ
در این بخش به بررسی بهترین روش‌های موجود برای تمیز کردن فولاد ضد زنگ جهت بازگرداندن ظاهر براق و بی‌عیب آن می‌پردازیم.
استفاده از سرکه سفید و روغن زیتون
سرکه سفید یکی از بهترین پاک کننده‌ها برای سطح استیل است. این ماده جزو حلال‌های قوی بوده و در صورت تغییر رنگ استیل در اثر حرارت، میتواند به خوبی عمل نماید. برای این کار کافیست کمی سرکه سفید را بر روی یک پارچه میکروفایبر بریزید و یا آن را بر روی سطح استیل اسپری نمایید. پس از این کار کمی صبر کنید تا مواد بر روی سطح استیل تاثیر بگذارد. با این کار کثیفی‌های موجود بر روی سطح به خوبی پاک می‌شوند و به ظاهر درخشان می‌رسند. پس از آن هم از مقداری روغن زیتون استفاده کنید و در جهت بافت استیل سطح آن را جلا دهید. در صورت باقی ماندن آثار روغن زیتون از یک پارچه تمیز دیگر استفاده نمایید.
الکل یا مایع شیشه پاک کن
از دیگر راه‌های موجود برای پاک کردن و براق کردن سطوح استنلس استیل، استفاده از الکل یا شیشه پاک‌کن است. برای این کار مقداری پاک کننده یا الکل را روی پارچه خشک اسپری کرده و آن را به طور یکنواخت به صورت دورانی بر روی سطح بمالید. بهتر است از اسپری کردن مستقیم مایع شیشه پاک‌کن بر روی سطح استیل خودداری نمایید. چرا که این کار میتواند سبب ایجاد آثار و بقایای بیشتری شود.
مایع ظرفشویی و روغن بچه
برای براق کردن سطح استیل و قطعات استیل میتوانید از مایع ظرفشویی و روغن بچه نیز استفاده نمایید. این ترکیب برای براق کردن و جلا دادن سطح استنلس استیل بسیار بی‌نظیر است و به خوبی آن را جلا می‌دهد. مایع ظرفشویی سطح فولاد را از هرگونه روغن و اثر انگشت پاک کرده و روغن بچه سبب جلادهی و درخشندگی آن می‌شود.
برای استفاده از این مواد باید در ابتدا یک پارچه را کمی مرطوب کرده و مقداری مایع ظرفشویی بر روی آن بریزید. پس از آن به پاک کردن سطح لوازم استیل بپردازید. زمانی که کلیه آلودگی‌ها و کثیفی‌های موجود بر روی سطح استیل از بین رفتند، سطح آن را با یک حوله تمیز خشک نمایید. سپس کمی روغن بچه را روی یک پارچه خشک دیگر بریزید و مجددا سطح قطعه را با آن جلا دهید. این کار باعث ایجاد یک روکش صیقلی بر روی استیل می‌شود و به درخشندگی و براقیت بیشتر آن کمک می‌نماید.
جوش شیرین
ماده دیگری که برای براق کردن استنلس استیل موثر است، جوش شیرین می‌باشد. جوش شیرین یک ماده ارزان است که برای تمیز کردن بسیاری از سطوح و لوازم قابل استفاده است. برای استفاده از این ماده برای پاک کردن سطح استیل، یک خمیر از ترکیب جوش شیرین و آب درست کنید و آن را بر روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. پس از آن با یک پارچه مرطوب شده با سرکه سفید و یک پارچه مرطوب شده با آب، آثار آن را از روی سطح پاک نمایید. در نهایت هم به خشک کردن سطح استیل بپردازید تا شاهد ایجاد لکه بر روی آن نباشید. فرآیند اشاره شده برای لکه‌های بسیار سخت و قوی بسیار ایده‌آل است.
جلادهی به استیل با روش‌های صنعتی
در حال حاضر طیف وسیعی از گزینه‌های پولیش و پرداخت استنلس استیل وجود دارد. پرداخت استیل به سه بخش پرداخت در زمان نورد، پرداخت مکانیکی و پرداخت ویژه تقسیم‌بندی می‌شود. تمام پرداخت‌ها مطابق با استانداردهای صنعتی هستند و میتوانند بسته به کاربرد مورد نظر انتخاب شوند. در این رابطه هم میتوان به استفاده از آب گرم، ژل گریندینگ و غوطه‌وری اشاره کرد. غوطه‌وری از راه‌هایی است که از آن در صنعت، به وفور برای پرداخت‌کاری سطح استنلس استیل استفاده می‌شود. ژل گریتینگ هم یک پاک کننده سطح استیل است که سبب پولیش و پرداخت‌کاری آن می‌گردد.
جمع بندی
در صورتی که سطح استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ دچار کدرشدگی شده باشد، میتوان از روش‌های اشاره شده در متن برای براق کردن آن استفاده کرده و به درخشندگی و براقیت آن کمک کرد. از بهترین راهکارهای صنعتی برای براق کردن استیل باید به استفاده از آب گرم، ژل گریتینگ و روش غوطه‌وری و از روش‌های خانگی برای براق کردن استیل میتوان به استفاده از جوش شیرین، روغن بچه و مایع ظرفشویی و الکل اشاره کرد.
