در جوشکاری آرگون برای پر کردن فضاهای خالی بین فلزات از فیلر استفاده می‌شود. فیلرها به صورت شاخهای با وزن‌های متفاوت موجود هستند و از نظر جنس انواع متفاوتی دارند. در این رابطه میتوان به فیلر جوش استیل، فیلر جوش آلومینیوم و فیلر جوش مسی اشاره کرد. در ادامه مطلب با فیلر جوشکاری آرگون بیشتر آشنا شده و به انواع آن اشاره خواهیم داشت.
جوشکاری آرگون چیست؟
پیش از اینکه به بررسی فیلر جوشکاری آرگون بپردازیم، بهتر است با جوشکاری آرگون کمی آشنا شویم. جوشکاری آرگون در واقع جوشکاری قوس تنگستن تحت پوشش گاز محافظ است. از آنجایی هم که در آن از گاز آرگون به عنوان گاز محافظ استفاده می‌شود، به آن جوشکاری آرگون گفته می‌شود. این فرآیند از انواع جوشکاری‌های ذوبی محسوب شده و نیاز به مهارت و تخصص دارد.
در جوشکاری آرگون یا تیگ، از گرمای ناشی از قوس الکتریکی به جوشکاری پرداخته می‌شود. قوس الکتریکی در واقع تخلیه بار بین دو الکترود در توده‌ای از گاز یونیزه است که سبب تولید حرارت می‌شود. خوب است بدانید که جوشکاری آرگون در خارج از کشور جزو مشاغل بسیار سخت محسوب شده و حقوق و درآمد بسیار خوبی دارد. در کشور ایران هم با توجه به کاربردهایی که در صنایع پتروشیمی، دریایی، نظامی و غیره دارد، یک شغل خاص و درآمدزا محسوب می‌شود. برای همین بسیاری از جوشکاران سعی بر این دارند که مهارت بیشتری در این زمینه کسب کنند و جوشکاری را به شکل باکیفیت‌تری انجام دهند.
مزایا و مضرات جوشکاری آرگون
جوشکاری آرگون در کنار مزایای خود، از مضراتی هم برخوردار است که بهتر است جوشکاران نسبت به آنها آگاه باشند. یکی از معایب جوشکاری آرگون، گازهای ایجاد شده در حین عملیات است که مضر و سمی می‌باشند. این گازها میتوانند به سیستم تنفسی انسان آسیب وارد کرده و آنها را درگیر مشکلات ریوی نمایند. همچنین اشعه این جوشکاری میتواند موجب صدمه و آسیب به پوست، پیری زودرس و کاهش توان جنسی شود. برای همین توجه به نکات ایمنی در حین جوشکاری آرگون بسیار مهم بوده و جوشکاران باید حتما از لباس، ماسک و عینک جوشکاری مناسب استفاده نمایند. با استفاده از این لوازم میتوان عوارض جوشکاری آرگون را کاهش داده و مانع از بروز بسیاری از مشکلات شد.
آشنایی با فیلر جوشکاری آرگون
فیلر در لغت به معنای پرکننده است. در صنعت جوشکاری هم به موادی که برای پر کردن فاصله بین فلزات استفاده می‌شود، فیلر می‌گویند. فیلرهای جوش به صورت شاخهای هستند و در بسته‌های مختلف با وزن‌های متفاوت به بازار عرضه می‌شوند. فیلرها در جوشکاری آرگون به عنوان پر کننده استفاده شده و جزو مهمترین ابزارها و متریال‌های آن محسوب می‌شوند. این فیلرها با توجه به آلیاژی یا غیر آلیاژی بودن قطعه کار، شامل دسته‌های مختلفی هستند که در این رابطه میتوان به فیلر استیل، فیلر آهن، فیلر مس و فیلر آلومینیوم اشاره کرد. هر یک از این فیلرها در صنایع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فیلرهای جوشکاری آرگون شامل ویژگی‌ها و خواص خاصی هستند. این قطعات به سرعت در محل ذوب شده و دارای جاذبه سطحی می‌باشند. فیلرها همچون الکترود و سیم جوش در قطرهای مختلفی موجود هستند که بسته به شرایط کار باید از قطر و ضخامت مناسب آنها استفاده شود. از رایجترین قطر فیلر باید به 1/16 و 1/14 اینچ اشاره کرد. قطر فیلر جوشکاری باید از ضخامت فلز پایه نازک‌تر در نظر گرفته شود تا بتواند شیار جوش را به خوبی پر کند. خوب است بدانید که سازمان جهانی جوشکاری آمریکا (AWS) از کدگذاری مخصوصی برای فیلرها استفاده می‌کند. این کدها شامل حروف و اعدادی هستند که هر یک به خصوصیتی از فیلر اشاره دارد. در صورتی هم که در پایان کد حرف L به چشم بخورد، یعنی فیلر از مقاومت بالایی در برابر خورندگی برخوردار است.
نقش فیلر در جوشکاری آرگون
فیلرها به عنوان پرکننده در جوشکاری آرگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. گاز آرگون استفاده شده در این فرآیند سبب حفاظت از حوضچه جوش و فیلر استفاده شده سبب پر شدن فاصله ایجاد شده بین دو قطعه کار می‌شود. طی این فرآیند گرما سبب ذوب فیلر شده و فیلر میتواند شکاف‌ها و ترک‌های موجود میان قطعات را به خوبی پر نماید. پس از سرد شدن قطعه کار، فیلر نیز سرد شده و دو قطعه به شکل محکمی به هم جوش می‌خورند. البته در برخی از جوشکاری‌ها که پدیده همجوشی رخ می‌دهد، نیازی به استفاده از فیلر نمی‌باشد.
جوشکاران در جوشکاری آرگون بین فیلر و الکترود تنگستن تفاوت قائل شده و هر یک را در فضای به خصوصی استفاده می‌کنند. الکترود تنگستن در این فرآیند مصرف نشده و تنها برای برقراری قوس الکتریکی از آن استفاده می‌شود. اما فیلرها به عنوان فلز پر کننده استفاده می‌شوند و از نوع مصرفی هستند. همچنین این قطعات به طور دستی وارد حوضچه جوش می‌شوند. فیلرها اغلب با استفاده از آلیاژهای فولاد نرم، استیل، نیکل و آلومینیوم ساخته می‌شوند. بهتر است برای جوشکاری آلیاژهای مختلف از فیلر مخصوص به همان آلیاژ استفاده شود. برای مثال در صورتی که قرار است دو قطعه آلومینیومی به هم جوش داده شوند، بهتر است از فیلر آلومینیومی برای این کار استفاده شود.
کدگذاری فیلرهای جوشکاری آرگون
برای انتخاب و خرید فیلر جوشکاری آرگون، باید به موارد زیادی توجه کرد. یکی از این موارد توجه به قطر فیلر است. قطر فیلر جوشکاری آرگون باید نسبت به ضخامت قطعه کار کمتر باشد. همچنین باید به کدگذاری فیلر توجه کرده تا بتوان نوع مناسب آن را انتخاب کرد.
- کدهای سری ER70S: فیلرهای این سری برای جوشکاری قطعات آهنی مناسب هستند.
- کدهای سری ER308 و ER308L: این کدها از رایجترین کدهای موجود در بازار هستند و از آنها برای جوشکاری آلیاژ 304 استیل استفاده می‌شود.
- کدهای سری ER309 و ER309L: از این کدها برای جوشکاری فلزاتی که تحمل گرمای بالا و مقاومت در برابر خوردگی دارند استفاده می‌شود.
- کدهای سری ER316 و ER316L: این کدها نیز برای جوشکاری مخازن تحت فشار، تجهیزات شیمیایی، صنایع دریایی و شیرآلات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- کد ER4043: این سری از فیلرها در جوشکاری آلومینیوم کاربرد دارند.
اگر دقت کنید در انتهای برخی از سری‌ها حرف L به چشم می‌خورد. حرف L موجود در پایان کدها، نشانگر مقاومت بالای آن فیلر نسبت به خوردگی است. برای مثال فیلرهای سری ER316L از مقاومت زیادی نسبت به خوردگی برخوردار هستند.
بررسی انواع فیلرهای جوشکاری آرگون
فیلرهای جوشکاری آرگون بر اساس آلیاژی یا غیر آلیاژی بودن قطعه کار، شامل انواع مختلفی هستند و به دسته‌های متعددی قابل تقسیم می‌باشند. در این بخش به بررسی انواع فیلر جوشکاری می‌پردازیم.
1. فیلر جوش استیل
فیلر جوشکاری استیل برای اتصال قطعات و صفحات از جنس استیل کاربرد دارد. این فیلرها از رنگ نقره‌ای مایل به زرد برخوردار هستند. از کدهای پرمصرف آن هم میتوان به ER308، ER308L، ER309L، ER309، ER316 و ER316L اشاره کرد. کدهای ER309 و ER309L برای جوشکاری فلزات متفاوت که تحمل گرمای بالا و مقاومت زیاد نسبت به خوردگی دارند، مناسب هستند.
2. فیلر جوش مس
از فیلر جوش مس برای جوشکاری ورق‌های مسی یا آلیاژهای مس استفاده می‌شود. این دسته از فیلرهای جوشکاری به عنوان فیلرهای اکسیژن‌زدا یا بدون اکسیژن شناخته می‌شوند. اغلب هم در سایز 1.6 میلی متر مورد استفاده قرار می‌گیرند. فیلر جوش مس میتواند با آلیاژهای دیگر ترکیب شده و یک فیلر متفاوت با خواص خاص تولید نماید. از فیلر جوش مس در جوشکاری صنایع کشتی‌سازی و سازه‌های دریایی استفاده زیادی می‌شود.
3. فیلر جوش آلومینیوم
فیلرهای جوش آلومینیوم نسبت به سایر فیلرها از تنوع بیشتری برخوردار هستند. فیلر ER4043 که به ALSI-5 در بازار شناخته می‌شود، جزو پرکاربردترین‌ها بوده و از طریق آن میتوان قطعات آلومینیومی با گرید 3003، 3004، 5052، 6063 و 6061 را به هم جوش داد. فیلر جوش آلومینیوم از رنگ خاکستری برخوردار است.
4. فیلر جوش آهن
کدهای سری ER70S مختص به فیلرهای جوشکاری آهن هستند و از رایجترین فیلرهای جوشکاری محسوب می‌شوند. از این فیلر در جوشکاری‌های گرید متوسط آهن استفاده می‌شود. برای انتخاب آن هم باید به مشخصات فلز پایه توجه کرده و آنها را در نظر گرفت.
مزایا و معایب استفاده از فیلر
استفاده از فیلر جوشکاری مزایای زیادی دارد که در این رابطه میتوان به چند مورد زیر اشاره کرد:
- کاهش احتمال تغییر فلز
- جوش دادن فلزات غیر مشابه
- ایجاد ظاهر خوب و تمیز
- اتصال قوی جوش
در کنار مزایای اشاره شده، فیلر جوشکاری معایب و محدودیت‌هایی هم دارد. مهارت و تجربه جوشکار در کار با فیلر بسیار مهم است. در صورتی که جوشکار ماهر نباشد، فیلر بیشتری در محل ذوب شده و یک جوش ضخیم با ظاهر بد در محل ایجاد می‌شود. برای همین تنها افراد باتجربه و ماهر میتوانند از پس جوشکاری آرگون برآیند.
جمع بندی
در این مطلب با جوشکاری آرگون و فیلر جوشکاری آرگون آشنا شدیم. همانطور که متوجه شدیم فیلر جوشکاری پرکننده‌ای است که فضای خالی میان قطعات را پر کرده و سبب برقراری اتصال میان آنها می‌شود. فیلرهای جوشکاری در ضخامت و انواع مختلفی موجود هستند. در زمان خرید فیلر جوشکاری باید به مواردی نظیر ضخامت قطعه کار، آلیاژ قطعه کار، تمیزی قطعه کار، نوع اتصال و میزان گرمای اعمال شده به قطعه کار توجه شود. با در نظر گرفتن این عوامل میتوانید فیلر درستی را انتخاب کرده و به بهترین شکل به جوشکاری بپردازید. جهت خرید فیلر جوشکاری میتوانید از طریق شرکت پاشا جوش صنعت اقدام نمایید.
