جوشکاری شامل دو روش جوشکاری ذوبی و غیر ذوبی است. در جوشکاری ذوبی، لبههای دو قطعه کار باید ذوب شده و با استفاده از الکترود یا سیم جوش اتصال رخ دهد. یکی از روشهای جوشکاری ذوبی، جوشکاری با گاز است که در آن میتوان از گازهای متعددی استفاده کرد. در این مطلب قصد داریم در رابطه با انواع گاز جوشکاری صحبت کنیم و به مزایا و معایب آنها اشاره داشته باشیم.
جوشکاری به اتصال بین قطعات فلزی و غیر فلزی گفته میشود. این فرآیند در حالت کلی به دو دسته جوشکاری ذوبی و غیر ذوبی تقسیم میشود که هر یک از آنها شامل زیر دستههای مختلفی هستند.
همانطور که اشاره کردیم جوشکاری گازی یا هواگاز از زیر دستههای جوشکاری ذوبی است. در این روش برای ایجاد ذوب بین لبه قطعات و اعمال حرارت نیاز به استفاده از گازهایی تحت عنوان گاز محافظ است. جوشکاری هواگاز از ترکیب دو گاز برای ایجاد شعله داغ و با دمای بالا جهت انجام جوشکاری قطعات استفاده میشود. در این روش گاز اکسیژن به عنوان عامل اکسایشی عمل میکند.
ترکیب و مخلوط شدن گازها در جوشکاری هواگاز از طریق دستگاههای خاصی انجام شده و سپس در سوخت کنندههای جوشکاری مشتعل میشوند. در آنجا یک شعله داغی تولید میشود که این شعله قادر به ذوب فلزات و ایجاد اتصالات داغ بین قطعات فلزی میباشد. روش جوشکاری هواگاز برای اتصال و جوش دادن فلزات در صنایع مختلف قابل استفاده است و از آن جهت جوشکاری مقاطع فلزی نازک استفاده زیادی میشود.
هر یک از گازهای مصرفی در جوشکاری از خود واکنش متفاوتی را بروز میدهند. برای همین در انتخاب نوع و همچنین میزان گاز باید احتیاط کرده تا جوشکاری به شکل صحیح و اصولی انجام شود. در رابطه با اینکه چرا برای جوشکاری از گاز استفاده میشود، میتوان به چند دلیل زیر اشاره کرد:
گازهای جوشکاری به دو دسته گازهای خنثی (بیاثر) و گازهای واکنشپذیر قابل تقسیم هستند. گازهای خنثی در برابر مواد یا دماهای مختلف از خود واکنشی نشان نمیدهند و کاملا خنثی هستند. اما گازهای واکنشپذیر ممکن است در شرایطی از خود واکنشهای مختلفی نشان دهند. در صورتی که گازها در طی فرآیند سبب ایجاد واکنشهایی در اطراف محل جوش شوند، این کار منجر به تضعیف دوام و پایداری جوش میشود. برای همین جهت تعدیل هوای اطراف جوش باید از گازهای مختلف با اثرگذاری مطلوب استفاده شود.
از پرکاربردترین گازهای جوشکاری باید به گاز آرگون اشاره کرد که به شکل بیبو و بیرنگ است. این گاز هیچ واکنش شیمیایی با اتمسفر اطراف و مواد موجود در جوش انجام نداده و غیر قابل احتراق است. همچنین گاز آرگون نسبت به سایر گازها به فشار کمتری نیاز دارد و واکنشهای حوضچه مذاب را به حداقل میرساند. از گاز آرگون بیشتر به عنوان گاز جوشکاری مناسب ورقات نازک یاد میشود. در رابطه با مزایای جوشکاری با گاز آرگون میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
در کنار مزایای اشاره شده، جوشکاری با آرگون معایبی هم دارد. در صورتی که طی فرآیند الکترود با حوضچه جوش تماس پیدا کند، سبب ایجاد آلودگی تنگستنی میشود. جوشکاری با گاز آرگون یا تیگ نسبت به آلودگی و کثیف بودن فلزات پایه و فیلر پر کننده حساسیت زیادی دارد. از دیگر معایب جوشکاری با گاز آرگون باید به نشت آب از مشعلهای آب خنک اشاره کرد که سبب ایجاد تخلخل و اکسید شدن در فلز جوش میگردد.
یکی دیگر از گازهای جوشکاری، گاز هلیوم است که این گاز نیز از گازهای خنثی است و حدود یک هفتم برابر از هوا سنگینتر میباشد. برای همین خارج کردن آن از کپسول نیاز به فشار و شدت بیشتری دارد. به طور معمول شدت جریان گاز هلیوم حدود دو الی سه برابر گاز آرگون است. گاز هلیوم همچون گاز آرگون غیر قابل احتراق و بدون بو است و تنها با فشردهسازی هوا و تفکیک عناصر تشکیل دهنده تهیه میگردد. حال از آنجایی که درصد هلیوم تشکیل دهنده هوا کم است، هزینه تولید آن بسیار بالا است. جوشکاری با گاز هلیوم بیشتر برای جوشکاری قطعات ضخیم و آلیاژها و فلزهایی که از انتقال حرارت بالاتری برخوردار هستند، کاربرد دارد. در رابطه با مزایای جوشکاری با گاز هلیوم نیز میتوان به این موارد اشاره کرد:
در رابطه با معایب جوشکاری با گاز هلیوم هم باید به قیمت بالای آن و زیاد بودن میزان پاشش و جرقه در زمان جوشکاری اشاره کرد. پاشش و جرقه این گاز جوشکاری بیشتر از گاز آرگون است. حال از آنجایی که قیمت این گاز بالا است، معمولا از مخلوط کردن آن با گاز آرگون برای جوشکاری استفاده میشود. این گاز از کاربردهای محدودتری نسبت به گاز آرگون برخوردار است.
گاز هیدروژن که به عنوان سبکترین گاز شناخته شده است، یک گاز قابل اشتعال است. به طوری که از ترکیب غلظتهای مشخص شده از هیدروژن با هوا، ترکیبات انفجاری حاصل میشود. از گاز هیدروژن در مواردی که نیاز به برشکاری است، استفاده میشود. همچنین در جوشکاری فولادهای غیر قابل زنگ زدن و جوشکاری پلاسما کاربرد دارد.
گاز هیدروژن در حالت اتمی خود یک گاز کاهنده بسیار قوی است که از اکسیداسیون فلز جوش و سوزاندن سریع الکترودها جلوگیری میکند. هر اکسیژن موجود در محیط اطراف با آب تشکیل دهنده هیدروژن وارد ترکیب شده و بلافاصله به بخار تبدیل میشود.
به عنوان آخرین گاز جوشکاری باید به گاز اکسیژن یا اکسی استیلن اشاره کرد. این گاز تقریبا با تمام عناصر شناخته شده به جز گازهای خنثی وارد واکنش شده و سبب راحتتر شدن عمل احتراق میشود. در صورتی که مقدار کمی از گاز اکسیژن به مخلوط گازهای خنثی اضافه شود، پایداری قوس آن بهبود پیدا کرده و حوضچه مذاب جوش افزایش پیدا میکند. در رابطه با لوازم و تجهیزات جوشکاری مورد نیاز با گاز اکسیژن باید به مولد گاز اکسی استیلن، سیلندر، رگولاتور تنظیم فشار و مشعل اشاره کرد. رگولاتور تنظیم فشار برای گاز و لولههای لاستیکی انتقال دهنده گاز به مشعل استفاده میشود.
جوشکاری گازی از جمله روشهای جوشکاری ذوبی است که در آن از گازهای مختلفی استفاده میشود. همانطور که ملاحظه کردید گازهای جوشکاری انواع مختلفی دارند و هر کدام مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. از رایجترین و پرکاربردترین گازهای جوشکاری میتوان به گاز آرگون اشاره کرد. با این حال گازهای دیگری نظیر گاز هلیوم، گاز هیدروژن و گاز اکسیژن نیز در شرایط خاصی قابل استفاده هستند. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و یا خرید تجهیزات جوشکاری میتوانید با پاشا جوش صنعت در تماس باشید.
شرکت بازرگانی پاشا جوش صنعت با دو دهه تجربه در زمینه واردات و توزیع انواع مواد مصرفی جوشکاری با یاری از نیروی انسانی و تفکر خلاقانه در زمینه کاری خود قصد ارتقاء سطح کیفی محصولات موجود در کشور ایران را داد و در این راستا در تلاش برای واردات محصولات خاص وغیر تولیدی داخل کشور است.
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت مربوط به پاشاجوش صنعت می باشد.