ورق استیل (Stainless Steel) یا همان استنلس استیل از جمله آلیاژهای بسیار پرکاربرد است که از آن در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. این ورق در صنایعی همچون کشتی‌سازی، خودروسازی، هواپیماسازی و حتی در صنعت دارویی، غذایی و پزشکی کاربرد دارد. ورق استیل جزو یکی از آلیاژهای اصلی در صنعت خودروسازی محسوب می‌شود و سهم زیادی در تولید انواع خودرو و لوازم حمل و نقل دارد. در ادامه به بررسی بیشتر ورق استیل پرداخته و با کاربردهای آن در صنعت خودروسازی آشنا خواهیم شد.
ورق استیل (استنلس استیل) و مشخصات آن
فولاد ضد زنگ به گروهی از آلیاژهای مبتنی بر آهن اشاره دارد که حاوی حدود 10.5 درصد کروم می‌باشند. کروم ماده‌ای است که سبب افزایش مقاومت آلیاژ نسبت به خوردگی می‌شود. برای همین است که یکی از مهمترین خواص ورق استیل، مقاومت بالای آن نسبت به زنگ زدگی و خوردگی است. زمانی که فولاد ضد زنگ در برابر رطوبت قرار می‌گیرد، یک لایه نازک بر روی آن تشکیل می‌شود که این لایه از فولاد در برابر زنگ‌زدگی محافظت می‌کند.
علاوه بر کروم، استیل یا همان فولاد حاوی عناصر شیمیایی دیگری نیز هستند که هر کدام سبب ایجاد خواص خاصی در آن شده‌اند. ترکیبات شیمیایی موجود در این آلیاژ سبب افزایش استحکام و طول عمر بالای آن شده است. مقاوم بودن ورق در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی، استحکام بالا و طول عمر و ماندگاری بالا باعث شده تا ورق استیل از کاربردهای زیادی برخوردار باشد و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد.
دلیل استفاده از ورق استیل در صنعت خودروسازی
دلایل زیادی وجود دارد که ورق استیل را به یکی از متریال‌های پرکاربرد در صنعت خودروسازی تبدیل کرده است. یکی از مهمترین دلایل در این زمینه، ظاهر زیبا و براق ورق استیل است. این ورق‌ها از ظاهری شفاف و براق برخوردار هستند و سبب زیباتر شدن بدنه خودرو می‌شوند. ورق‌های استیل در کنار زیبایی و براقیت زیاد، استحکام و طول عمر بالایی هم دارند. از سوی دیگر ورق استیل وزن مناسبی داشته و سبب سنگین شدن وزن خودرو نمی‌شود. پس اگر بخواهیم به دلایل کاربردی بودن ورق استیل در خودروسازی بپردازیم، باید به وزن مناسب، استحکام و طول عمر بالا، زیبایی و مقاومت به خوردگی عالی آن اشاره نماییم.
تاریخچه ورود ورق استیل به صنعت خودروسازی
استنلس استیل جزو آلیاژهایی است که از تقاضای زیادی در بازار آهن کشور برخوردار است. همانطور که متوجه شدیم این ورق‌ها از کیفیت، استحکام و مقاومت زیادی برخوردار هستند. برای همین گزینه بسیار خوبی برای ساخت بسیاری از لوازم و تجهیزات صنعتی هستند. ورق‌های استیل در ساخت بسیاری از لوازم خانگی، لوازم صنعتی، مخازن و لوله‌ها و غیره کاربرد دارند. در صنعت خودروسازی هم از گذشته تا به امروز از ورق استیل استفاده زیادی می‌شده است. برخی بر این باور هستند که استفاده از ورق استیل در خودروسازی به مسابقات جایزه بزرگ Hot Rod برمی‌گردد. اولین مسابقه در سال 1984 میلادی برگزار شد. تمام خودروهای شرکت کننده در این مسابقه از ورق استیل ساخته شده بودند. با این تفاسیر میتوان گفت ورق استیل از زمان‌های نسبتا دور وارد صنعت خودروسازی شده است و امتحان خود در این زمینه را به خوبی پس داده است.
اهمیت استفاده از ورق استیل در خودروسازی
شرکت‌های خودروسازی نیاز به ورقی دارند که در کنار وزن سبک، از استحکام و مقاومت بالایی نسبت به ضربه برخوردار باشد. همانطور که متوجه شدیم ورق استیل تمام این خصوصیات را دارد و گزینه بسیار خوبی برای ساخت خودرو می‌باشد. خودروسازها از ورق استیل در بخش‌هایی از خودرو همچون بدنه، شاسی، کابین و سیستم اگزوز خودرو استفاده می‌نمایند. ورق‌های استیل گرید 304، 316 و 430 در این زمینه کاربرد زیادی دارند و بیشتر در صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر به بررسی بیشتر اهمیت استفاده از ورق استیل در صنعت خودروسازی می‌پردازیم.
- طول عمر زیاد: این متریال از طول عمر زیادی برخوردار هستند و نسبت به زنگ‌زدگی و اسیدهای خورنده مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند.
- امنیت بالا: از مقاطع استنلس استیل در بخش شاسی، بدنه و جلوبندی خودرو استفاده زیادی می‌شود. این متریال به خاطر استحکام بالایی که دارند، سبب افزایش امنیت خودرو در تصادفات جاده‌ای می‌شوند. برای همین خودروسازها از مقاومترین ورق استیل همچون استیل 316 در بخش شاسی خودرو استفاده می‌نمایند.
بررسی کاربردهای ورق استیل در خودروسازی
تا اینجای مطلب تا حد زیادی به کاربردهای ورق استیل در خودروسازی پی بردیم. حال در این بخش به بررسی بیشتر این موضوع پرداخته و با مهمترین کاربرد استیل در صنعت خودروسازی آشنا می‌شویم.
ورق استیل و شاسی خودرو
شاسی خودرو یکی از بخش‌های مهم آن است که در امنیت جانی و تعادل خودرو نقش مهم دارد. برای همین خودروسازان به سراغ متریالی برای این بخش از خودرو می‌روند که از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار باشد. ورق استیل یکی از ورق‌های بسیار کاربردی برای شاسی خودرو است و میتواند در برابر ضربات مقاومت زیادی از خود نشان دهد.
ورق استیل و باک سوخت
باک سوخت از مهمترین بخش‌های خودرو است و در صورت هرگونه اختلال در آن خودرو با مشکل مواجه می‌شود. از آنجایی که سوخت خودرو یعنی بنزین حاوی عناصر مختلفی است، باید برای باک سوخت از ورقی استفاده کرد که نسبت به مواد شیمیایی مقاوم باشد. در غیر این صورت بخش‌های داخلی باک سوخت دچار زنگ‌زدگی و خوردگی شده و به برخی از سیستم‌های خودرو همچون موتور و گیربکس آسیب وارد می‌کند. ورق استیل برای این بخش بسیار مناسب است و به راحتی دچار زنگ‌زدگی نمی‌شود.
ورق استیل و سیستم اگزوز
سیستم اگزوز خودرو که در بخش زیرین آن قرار دارد، همواره در معرض زنگ زدگی و خوردگی است. برای همین خودروساز باید از ماده‌ای برای سیستم اگزوز خودرو استفاده کند که نسبت به زنگ زدن و خوردگی از خود مقاومت زیادی نشان دهد. ورق استیل یکی از بهترین متریال‌ها در این زمینه بوده و نسبت به دما و حرارت بالای اگزوز نیز مقاوم است.
ورق استیل و تجهیزات خودرویی
به جز موارد اشاره شده، از ورق استیل در بخش‌های دیگری از خودرو نیز استفاده می‌شود. این ورق در ساخت بسیاری از قطعات و تجهیزات نظیر جلوبندی، کمک فنرها، گیربکس و موتور خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. چرا که ورق استیل طول عمر بالایی داشته و نسبت به خوردگی و زنگ‌زدگی کاملا مقاوم است.
مزایای استفاده از ورق استیل در خودروسازی
ورق استیل به خاطر ویژگی‌های منحصربفرد خود از جایگاه خاص و ویژه‌ای در صنعت خودروسازی برخوردار است. مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، مقاومت نسبت به حرارت، ماندگاری و طول عمر بالا و همچنین جذابیت ظاهری از مهمترین ویژگی‌های ورق استیل هستند. استفاده از این ورق در خودروسازی مزایای زیادی را به همراه دارد که مهمترین آنها عبارتند از افزایش امنیت خودرو و جان سرنشینان، کاهش وزن خودرو، بهبود کارایی سوخت، مزایای زیست محیطی و غیره. استفاده از ورق استیل در خودروسازی از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. چرا که مالک خودرو نیازی به تعویض زود هنگام قطعات نداشته و میتواند از آن برای چندین سال به همان شکل استفاده نماید.
ورق استیل فریتی در خودرو
خودروسازان و پژوهشگران برای تقویت راندمان خودرو همواره به فکر استفاده از بهترین متریال هستند. یکی از بخش‌های مهم خودرو هم که نیاز به کارایی و راندمان بالا دارد، سیستم اگزوز خودرو است. این سیستم باید بتواند شرایط سخت خوردگی و زیست محیطی را تحمل کند. برای همین انتخاب صحیح گریدهای استیل و افزودن عناصر متعدد تثبیت کننده، در این رابطه بسیار مهم است. ورق استیل فریتی با برخورداری از تیتانیوم و نئوبیوم جایگاه بسیار ویژه‌ای در این زمینه دارد. در حال حاضر از گریدهایی چون 432، 439 و 441 برای این کار استفاده زیادی می‌شود.
رایج‌ترین استیل‌ها در صنعت خودروسازی
برای تولید ورق استیل از فرآیند گرمکاری، روغن‌کاری، اصلاح، برش و ماشین‌کاری استفاده می‌شود. پس از آن برای استفاده از ورق در خودروسازی عملیاتی چون خم‌کاری، جوشکاری، چسب‌زنی و رنگ‌آمیزی بر روی آن انجام می‌گردد. این عملیات باعث می‌شوند تا خودرو نهایی از بیشترین کیفیت برخوردار شده و متناسب با استانداردهای روز دنیا به بازار عرضه شود.
از پرکاربردترین و رایج‌ترین انواع استیل در خودروسازی میتوان به استیل زنگ‌نزن، استیل کروم نیکل، استیل پالادیومی، استیل ضد زنگ فولادی، استیل 416 و ورق استیل 430 اشاره کرد. از این استیل‌ها در بخش‌های مختلفی از خودرو همچون سیستم سیلندر، سیستم تعلیق، صفحه سرعت، سیستم ترمز، جعبه دنده و سد بورد استفاده می‌گردد. ورق‌های استیل 404، 416، 420 و 460 برای صفحات کلاهک، پایه موتور و نورد و کشش استفاده می‌شوند و کاربرد زیادی در خودروسازی دارند. ورق استیل 304 نیز در بسیاری از بخش‌های خودرو قابل استفاده است. برای مثال از آن برای بدنه خودرو، قطعات داخلی خودرو و اگزوز خودرو استفاده می‌گردد.
جمع بندی
ورق استیل یکی از متریال‌های بسیار پرکاربرد بوده که در صنعت خودروسازی نیز مورد استفاده زیادی قرار می‌گیرد. مقاومت بالای این ورق نسبت به زنگ‌زدگی و خوردگی، قابلیت ساخت به اشکال مختلف، قیمت مناسب، وزن سبک، حمل و نقل آسان و قابلیت بازیافت باعث شده تا از آن در خودروسازی استفاده زیادی شود. ورق استیل در ساخت بسیاری از بخش‌های خودرو قابل استفاده است که از مهمترین آن باید به بدنه خودرو، شاسی خودرو، اگزوز خودرو، باک سوخت و قطعات و تجهیزات داخلی خودرو اشاره کرد.
