استیل جزو آلیاژهای بسیار مهم و کاربردی است. این آلیاژ نه تنها در بسیاری از صنایع، بلکه در زندگی روزمره نیز کاربرد دارد. استیل در صنایعی همچون صنعت خودروسازی، صنعت ساختمان‌سازی و معماری، صنعت پزشکی و داروسازی و حتی صنعت غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه با این آلیاژ بیشتر آشنا شده و به کاربرد استیل در زندگی روزمره اشاره خواهیم داشت.
استیل چیست؟
استیل یک آلیاژ بر پایه آهن است که تحت عنوان استیل ضد زنگ یا فولاد ضد زنگ نیز شناخته می‌شود. این آلیاژ با برخورداری از حداقل 10.5 درصد کروم، در برابر اکسید و زنگ‌زدگی مقاوم است. در واقع یکی از خصوصیات مهم استنلس استیل، مقاومت به خوردگی و زنگ‌زدگی آن است. همچنین این آلیاژ خواص مکانیکی دیگری هم دارد که میزان آن به مواد موجود در آن نظیر نیکل، تیتانیوم، مولیبدن و مس بستگی دارد.
در رابطه با دلیل ضد زنگ بودن استیل و نقش کروم در این موضوع باید اشاره کنیم که وجود حداقل 10.5 درصد کروم در این آلیاژ باعث می‌شود تا با قرارگیری در معرض اکسیژن و رطوبت، تنها کروم اکسید شود و به عنوان لایه دوم و عایق از استیل محافظت نماید. زمانی هم که عناصر دیگری نظیر نیکل و منگنز به آن اضافه می‌شوند، مقدار مقاومت آن نسبت به خوردگی و زنگ‌زدن افزایش پیدا می‌کند. این خاصیت به عنوان خاصیت خود ترمیمی شناخته می‌شود.
کاربردهای استیل در زندگی روزمره
استیل جزو آلیاژهای بسیار پرکاربرد است و در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر بیشتر صنایع از این آلیاژ استفاده می‌کنند تا کیفیت محصولات خود را در سطح بالایی نگه دارند. دلیل کاربردی بودن آلیاژ استیل به خاطر خواص منحصربفرد آن است. همانطور که متوجه شدیم این آلیاژ از مقاومت بالایی نسبت به زنگ‌زدگی برخوردار است و به راحتی با اکسیژن وارد واکنش نمی‌شود. برای همین خوردگی در این آلیاژ صورت نگرفته و به یک آلیاژ کاربردی برای محیط‌های مرطوب و شرجی تبدیل شده است. در ادامه به مهمترین کاربردهای استنلس استیل اشاره می‌نماییم.
1. کاربرد استنلس استیل در ساخت لوازم خانگی
از مهمترین کاربرد استیل در زندگی روزمره باید به ساخت مبلمان و بسیاری از لوازم آشپزخانه اشاره کرد. در صنعت مبلمان‌سازی این آلیاژ نقش مهمی دارد و جزو متریال‌های مصرفی مهم آن محسوب می‌شود. چرا که مبل‌ها باید به صورت زیبا و در عین حال باکیفیت ساخته شوند و با مقاومت و استحکام بالا به بازار عرضه گردند. استیل جزو آلیاژهای بسیار زیبا و براق است و نیازی به رنگ آمیزی ندارد. همچنین این ماده به خاطر قابلیت بازیافت و استفاده مجدد میتواند برای چندین بار مورد استفاده قرار بگیرد. برای همین طی چند سال اخیر برای ساخت مبلمان مورد استقبال زیادی قرار گرفته است.
بسیاری از لوازم آشپزخانه هم از آلیاژ استیل ساخته می‌شوند. اغلب ظرف و ظروفی که روزانه از آنها جهت پخت و پز و آشپزی استفاده می‌شود، با استفاده از استنلس استیل ساخته می‌شوند. قابلمه، قاشق و چنگال و دیگر تجهیزات آشپزخانه‌های صنعتی مدرن با استفاده از این آلیاژ زیبا و مستحکم قابل ساخت هستند. همچنین بسیاری از لوازم شیرینی‌پزی از طریق استنلس استیل ساخته می‌شوند.
2. کاربرد استنلس استیل در صنعت پزشکی و دارویی
یکی دیگر از کاربردهای استنلس استیل در ساخت تجهیزات بیمارستانی است. تجهیزات و ابزارهایی که با استفاده از این آلیاژ ساخته می‌شوند، خیلی راحت مورد تمیزکاری و استریل شدن قرار می‌گیرند و به راحتی دچار خوردگی و آسیب نمی‌شوند. از کاربردهای استیل در این رابطه میتوان به ساخت ایمپلنت اشاره کرد. دلیل آن هم این است که استیل با بدن انسان سازگاری دارد و با کاشت ایمپلنت در دهان، بدن دچار واکنش منفی نمی‌شود.
استنلس استیل برای محیط‌های بیمارستانی و پزشکی بسیار مناسب و کاربردی است. در حال حاضر از این آلیاژ برای ساخت بسیاری از لوازم جراحی، دندانپزشکی، ظروف و میزهای مربوط به عمل جراحی، ساخت مفاصل مصنوعی و موارد دیگر استفاده می‌گردد.
3. کاربرد استیل در صنعت کشاورزی
از آنجایی که در مزارع از کودهای شیمیایی زیادی به طور مداوم استفاده می‌شود، محیط از خاصیت خورندگی برخوردار شده و شرایط برای خورده شدن ابزارهای کشاورزی مهیا می‌گردد. برای همین تجهیزات کشاورزی و ابزارآلات باید با استفاده از متریال ضد خورندگی نظیر استنلس استیل ساخته شوند. پس آلیاژ استیل در صنعت کشاورزی نیز از کاربرد زیادی برخوردار بوده و از آن جهت ساخت بسیاری از لوازم استفاده می‌گردد. شاید برخی افراد تصور داشته باشند که چنین تجهیزاتی با هزینه خرید بالایی همراه هستند. اما میتوان سال‌ها از این لوازم استفاده کرده و نیازی به تعویض زودرس آنها نداشت.
4. کاربرد استیل در صنعت خودروسازی و حمل و نقل
استنلس استیل در صنعت خودروسازی کاربرد زیادی دارد. این متریال برای اولین بار در صنعت اتومبیل‌سازی، توسط شرکت فورد به کار گرفته شد. در حال حاضر از این آلیاژ برای ساخت و تولید قطعات مختلف خودرو همچون اگزوز استفاده زیادی می‌شود. همچنین بسیاری از بخش‌ها و قطعات داخلی کابین خودرو با این آلیاژ مستحکم و زیبا قابل ساخت هستند.
5. کاربرد استنلس استیل در صنعت ساختمان سازی
استنلس استیل برای اولین بار در سال‌های 1920 و 1930 میلادی برای معماری و ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر نیز این آلیاژ به خاطر خواص مکانیکی منحصربفرد و ظاهر زیبا از کاربردهای زیادی در ساخت نماهای خارجی و دکوراسیون‌های داخلی برخوردار است. در چند سال گذشته استنلس استیل به یک آلیاژ پرکاربرد در طراحی و ساخت ساختمان‌های مدرن و پیشرفته تبدیل شده است و در نقاط مختلفی از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
6. کاربرد استنلس استیل در صنعت برق
یکی از کاربردهای مهم استیل در تولید برق است. این آلیاژ به دلیل مقاومت بالا گزینه خوبی جهت ساخت قطعات توربین‌های بخاری و گازی برق است. برای همین از آن برای ساخت انواع پیچ و مهره، ساخت چرخ دنده و قطعات دیگر استفاده زیادی می‌شود. آلیاژ استنلس استیل برای جدا کردن گوگرد از جریان‌های عبوری برق کاربرد داشته و ورقات زیادی با آن تهیه و تولید می‌شوند. ورق‌های استیل بر پایه آهن هستند و شامل حداقل 2 درصد کربن می‌باشند. این ورق‌ها در سایز و ابعاد متنوع و به اشکالی همچون مربع و مستطیل ساخته می‌شوند و در صنعت برق و دیگر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. ورق استنلس استیل از خصوصیاتی نظیر درخشندگی، زیبایی، سطح صاف و یکنواخت و عدم زنگ‌زدگی و فرسودگی برخوردار است و از طریق این خصوصیات به راحتی قابل تشخیص می‌باشد.
7. کاربرد استیل در صنایع سنگین
از بارزترین کاربردهای استنلس استیل باید به صنایع سنگین اشاره کرد. این آلیاژ در ساخت لوله و اتصالات، شیرآلات مختلف و تجهیزات ذخیره مواد و انرژی مورد استفاده زیادی قرار می‌گیرد. از آنجایی که در صنعت نفت و گاز دمای کاری بسیار زیاد است و مواد شیمیایی خورنده و آلوده به وفور وجود دارند، برای ساخت تجهیزات این صنایع از استنلس استیل به وفور استفاده می‌شود. همچنین در صنعت دریایی جهت ساخت سکوهای نفتی درون دریا از این متریال استفاده می‌گردد. از دیگر کاربردهای استنلس استیل در صنایع سنگین باید به صنایع انرژی همچون انرژی خورشیدی، زمین، گرمایی، بادی و آبی اشاره کرد.
ورق استیل و استفاده از آن جهت ساخت فرآورده‌های آلیاژی ضد زنگ
استیل یا فولاد ضد زنگ از آلیاژهای مطلوب برای ساخت ورق استیل است. این ورق‌ها که در ابعاد و اشکال متفاوتی تولید می‌شوند، جهت ساخت فرآورده‌های گوناگون در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. اتصالات فولادی، مخازن، ظروف بسته‌بندی، مخزن‌های فرآوری و غیره تماما از اقسام این ورق‌ها تولید می‌گردند. این محصولات برای تولید بسیاری از ابزارآلات در صنعت پزشکی، صنعت نفت، پتروشیمی و گاز، صنعت غذایی، صنعت ساختمان‌سازی و معماری به کار برده می‌شوند. ورق‌های استنلس استیل در مدل‌ها و سایزهای مختلفی ساخته شده و دارای خصوصیات منحصربفردی می‌باشند.
- ورق استیل سری 200: این ورق‌ها از عناصری همچون کروم، نیکل و منگنز برخوردار هستند. از انواع ورق استنلس استیل سری 200 هم باید به ورق استیل 201 و 202 اشاره کرد.
- ورق استیل سری 300: ورق‌های استیل سری 300 شامل چندین نوع نظیر ورق استیل 301، 302، 303، 304 و 309 هستند. هر کدام از این ورق‌ها هم خصوصیات و کاربردهای خاص خود را دارند. برای مثال ورق استیل 301 بسیار منعطف و قابل فرم‌دهی است و توانایی جوشکاری مطلوب و استقامت سایشی بالایی دارد.
- ورق استیل سری 400: این سری از ورق‌های استنلس استیل شامل ورق استیل 405، 408، 409 الی 446 هستند. ورق استیل 408 به دلیل برخورداری از 11 درصد کروم و 8 درصد نیکل استقامت بالایی در برابر دماهای زیاد دارد. آلیاژ استیل 446 نیز برای فعالیت و استفاده در دماهای بسیار بالا مطلوب است.
- ورق استیل سری 500: این سری از استنلس استیل‌ها از مقدار زیادی کروم برخوردار هستند. برای همین استقامت خیلی بالایی در دماهای زیاد از خود نشان می‌دهند.
- ورق استیل سری 600: در رابطه با انواع ورق استیل سری 600 هم میتوان به 601، 604 الی 665 اشاره کرد.
جمع بندی
در این مطلب با مهمترین کاربردهای استیل در زندگی روزمره آشنا شدیم. همانطور که متوجه شدیم استنلس استیل جزو آلیاژهای بسیار پرکاربرد است و در صنعت ساختمان‌سازی و معماری، صنعت خودروسازی، صنعت کشاورزی، صنعت پزشکی و داروسازی، صنعت تولید برق و صنعت لوازم خانگی به شکل ویژه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
